Transactiepatronen

Titel	Transactiepatronen
Status	In ontwikkeling ROSA-Architectuurscan BEsluitvorming in beheer
Versie	0.0.7
Datum	31 Januari 2024
Auteur	Architectenraad Edu-V
Acties	Geen openstaande acties

In het Afsprakenstelsel Edu-V worden afspraken gemaakt over de uitwisseling van gegevens tussen Leveranciers ten behoeve van digitale leer- en onderwijsmiddelen. Voor de praktijksituaties zijn de concrete gegevensuitwisselingen nader uitgewerkt. Om het Ecosysteem laagdrempelig te houden werken we in de architectuur met een beperkt aantal transactiepatronen voor machine-to-machine (M2M) gegevensuitwisseling.

Deze pagina bestaat uit de volgende inhoud:

1 Transactiepatronen
2 Coördinatie
3 Transactierollen
4 Afwegingskader transactiepatronen
5 Release notes

Transactiepatronen

Om het Ecosysteem laagdrempelig te houden werken we in de architectuur met een beperkt aantal patronen voor machine-to-machine (M2M) gegevensuitwisseling.

In een patroon worden afspraken gemaakt over:

Richting: eenzijdige of tweezijdige communicatie.
Initiatief: push vanuit de Verzender of pull vanuit de Afnemer.
Communicatie: synchroon of asynchroon versturen en ontvangen.
Verwerking: synchroon of asynchroon verwerken.

Binnen het de architectuur van Edukoppling voor M2M gegevensuitwisselingen binnen het onderwijs zijn diverse bedrijfstransactiepatronen* uitgewerkt:

Naam	Patroon	Toelichting	Uitwerking

Naam	Patroon	Toelichting	Uitwerking
Bevraging ←	Request-Response	Een bevraging is een vraag vanuit een Afnemer waar direct een antwoord op wordt verwacht vanuit de Bron.	Richting: Eenzijdig Initiatief: Pull Communicatie: synchroon Verwerking: synchroon
Melding-bevestiging →	Melding-bevestiging	Bij de Melding-bevestiging verstuurt de Verzender een melding waar een Ontvanger vervolgens mee aan de slag gaat.	Richting: Eenzijdig Initiatief: Push Communicatie: synchroon Verwerking: asynchroon
Asynchrone uitwisseling → ←	Melding-bevestiging Terugmelding-bevestiging	Een asynchrone uitwisseling is twee keer het patroon melding-bevestiging in verschillende richtingen. Eerst wordt een melding gestuurd en de ontvangst bevestigd. Op een later tijdstip, als de melding is verwerkt wordt een terugmelding gestuurd en wordt de ontvangst daarvan bevestigd.	Richting: Tweezijdig Melding Initiatief: Push Communicatie: synchroon Verwerking: asynchroon Terugmelding Initiatief: Push Communicatie: synchroon Verwerking: asynchroon
Abonneren op wijzigingen middels notificaties → → →	Request-Response (abonneerservice) Melding-bevestiging (notificatieservice) Request-Response (resource-service)	Bij een abonnement op wijzigingen middels notificaties is het mogelijk om als ontvanger op de hoogte te worden gesteld bij een wijziging.	Richting: Tweezijdig Abonneerservice Initiatief: Pull Communicatie: synchroon Verwerking: synchroon Notificatieservice Initiatief: Push Communicatie: synchroon Verwerking: asynchroon Resource-service Initiatief: Pull Communicatie: synchroon Verwerking: synchroon

* Het bedrijfstransactiepatroon Polling is een anti-patroon en wordt afgeraden. Het bedrijfstransactiepatroon Grote berichten is niet van toepassing op het Edu-V afsprakenstelsel.

Coördinatie

De transactiepatronen van Edukoppeling zijn gericht op een bilaterale uitwisseling van gegevens tussen twee Leveranciers. In een proces kan er ook sprake zijn van een opeenvolging van bilaterale gegevensuitwisselingen in een multilaterale setting. We onderkennen twee vormen van coördinatie:

Naam	Patroon	Toelichting

Naam

Patroon

Toelichting

Notificeren van abonnees

Abonneren op wijzigingen middels notificaties

De Bron coördineert het versturen van notificaties naar alle geabonneerde Afnemers.

De Bron verwacht geen terugmelding van de Afnemer. De Afnemer is verantwoordelijk voor het correct verwerken van de notificatie en het bijwerken van de gegevens.

Georkestreerde uitwisseling

Meerdere opeenvolgende Asynchrone uitwisselingen

De Verzender coördineert meerdere opeenvolgende asynchrone uitwisselingen tussen meerdere Ontvangers.

De Verzender verwacht wel een terugmelding van de Ontvanger. Op basis van deze terugmelding kan de Verzender een volgende asynchrone uitwisseling starten.

Op deze manier kan een Verzender er zorg voor dragen dat alle betrokken Ontvangers in de multilaterale setting beschikken over dezelfde statusinformatie ten aanzien van het gegeven.

De coördinatievorm Notificeren van abonneren is reeds beschreven in het transactiepatroon Abonneren op wijzigingen middels notificaties. De georkestreerde uitwisseling is een aanvulling op de transactiepatronen en als zodanig separaat uitgewerkt in het afwegingskader.

Transactierollen

In een gegevensuitwisseling worden gegevens uitgewisseld van Leverancier A naar Leverancier B. Het is van belang om hierbij heldere definities te hanteren voor de transactierollen die de leverancier in de gegevensuitwisseling uitoefenen. De transactierollen zijn toegelicht in onderstaand overzicht:

Transactiepatroon	Transactierol	Omschrijving

Transactiepatroon	Transactierol	Omschrijving
Bevraging	Bron	De bron wordt bevraagd door een afnemer en verstrekt gegevens.
Bevraging	Afnemer	De afnemer bevraagt een bron en ontvangt gegevens.
Abonneren op wijzigingen middels notificaties	Bron	De bron verstuurt een notificatie naar alle afnemers die geabonneerd zij op wijzigingen. De bron wordt vervolgens door een afnemer bevraagt en verstrekt de gewijzigde gegevens.
Abonneren op wijzigingen middels notificaties	Afnemer	De afnemer abonneert zich bij een bron op notificaties. De afnemer ontvangt een notificatie van de bron dat er gegevens gewijzigd zijn. De afnemer bevraagt de bron en ontvangt de gewijzigde gegevens.
Melding–bevestiging	Verzender	De verzender verstuurt gegevens naar een ontvanger.
Melding–bevestiging	Ontvanger	De ontvanger ontvang gegevens van een verzender.
Asynchrone of Georkestreerde uitwisseling	Verzender	De verzender verstuurt gegeven naar een ontvanger en is zelf ontvanger van de terugmelding.
Asynchrone of Georkestreerde uitwisseling	Ontvanger	De ontvanger ontvangt gegevens van een verzender en is zelf verzender van de terugmelding.

Afwegingskader transactiepatronen

De keuze van een transactiepatroon is afhankelijk van het proces waarin de gegevensuitwisseling plaats vindt. Hierbij is het van belang om te kijken naar de karakteristieken die gelden voor en omtrent de gegevensuitwisseling in het proces:

Communicatie: betreft het een bilaterale of multilaterale setting.
Voorspelbaarheid: betreft het een al dan niet planbare gegevensuitwisseling die incidenteel of structureel plaatsvindt.
Complexiteit: vindt de gegevensuitwisseling in een eenvoudige of complexe setting plaats. Complexiteit kan verhoogd worden door behoefte aan persistentie, actualiteit, traceerbaarheid, volgordelijkheid, alternatieve paden en ongedaan maken (roll back)
Volume: leidt de gegevensuitwisseling tot een hoog volume en kan er sprake zijn van een piekbelasting

In aanvulling op deze karakteristieken van het proces, kent een transactiepatroon ook eigenschappen die impact hebben op:

Binding en afhankelijkheid: in hoeverre zijn systemen afhankelijk van elkaar en kunnen ze autonoom opereren.
Betrouwbaarheid: hoe zeker kunnen referentiecomponenten zijn dat de gegevens correct zijn ontvangen en verwerkt.
Schaalbaarheid en elasticiteit: in hoeverre zijn referentiecomponenten in staat om bevragingen, verzending, ontvangst en verwerking op of af te schalen.
Complexiteit: hoe complex is het voor leveranciers om het transactiepatroon te implementeren, onderhouden, door te ontwikkelen en te testen.

Voor ieder van de transactiepatronen is een afwegingskader ontwikkeld dat door de werkgroepen gebruikt kan worden om een keuze te maken.

Transactiepatroon: Bevraging

In dit patroon vraagt een afnemer de actuele gegevens van een entiteit uit een gegevensbron op bij de bron. De aanvraag wordt synchroon door de bron verwerkt en in de response worden de opgevraagde gegevens aan de afnemer verstuurd. Dit patroon leent zich goed voor gegevensuitwisselingen met de volgende kenmerken:

Kenmerk	Invulling	Toelichting

Kenmerk	Invulling	Toelichting
Communicatie	Bilateraal 1-op-1	De gegevensuitwisseling vindt bilateraal plaats tussen één bron en één afnemer. De afnemer initieert de gegevensuitwisseling. De bron heeft geen verdere rol in de verwerking van de inhoud.
Voorspelbaarheid	Incidenteel	Het gaat om een incidentele bevraging of een door de afnemer geplande periodieke bevraging.
Complexiteit	Laag	Er is geen sprake van een kritieke volgorde of alternatieve paden. Het aantal functionele foutmeldingen is beperkt. Er is geen sprake van urgentie of hoge prioriteit. De samenstelling van deelnemers in de communicatie is stabiel. De bron verwacht geen bevestiging van de verwerking door afnemer. Er is geen behoefte aan traceerbaarheid van de gegevensuitwisseling.
Volume	Laag met in pieken hoog volume	Het aantal bevragingen is relatief laag. De omvang van de response kan klein zijn (een enkele entiteit) of groot zijn (stand van gegevensbron). In het geval van het synchroniseren van een stand kan er sprake zijn van piekbelasting.

Het voordeel van dit patroon is de lage complexiteit en de hoge betrouwbaarheid. Het nadeel van dit patroon ligt hem in de hoge afhankelijkheid en de middel schaalbaarheid.

Afweging	Effect	Toelichting

Afweging	Effect	Toelichting
Binding en afhankelijkheid	Hoog	Door synchrone verwerking is de koppeling en afhankelijkheid tussen bron en afnemer hoog. Indien bron niet online is dan kan de afnemer de gegevensuitwisseling niet voltooien.
Betrouwbaarheid	Hoog	Door synchrone verwerking is de betrouwbaarheid van de gegevensuitwisseling hoog. Afnemer kan direct reageren op een foutmelding van de bron.
Schaalbaarheid en elasticiteit	Middel	Performance is afhankelijk van de schaalbaarheid en elasticiteit van voornamelijk de bron.
Complexiteit	Laag	De onderhoudbaarheid en doorontwikkeling is hoog omdat het een bilaterale uitwisseling tussen twee partijen betreft. De testbaarheid is hoog door synchrone verwerking.

Voorbeelden Opvragen

Dit patroon kan bijvoorbeeld toegepast worden in de volgende voorbeelden:

Zodra referentiecomponenten op elkaar zijn aangesloten vraagt de afnemer de initiële stand van gegevens op bij een bron. Hierna kan de afnemer ervoor kiezen om zich te abonneren op wijzigingen en notificaties te ontvangen of zelf periodiek de stand te actualiseren (zie volgende voorbeeld).

De afnemer vraagt periodiek (bijvoorbeeld iedere nacht) aan de bron om alle wijzigingen op een stand toe te sturen. In de aanvraag specificeert de afnemer een mutatiedatum. De bron stuurt alle entiteiten toe die die gewijzigd zijn na deze mutatiedatum.

Een Onderwijsorganisatie stapt over van de ene naar de andere applicatie. De gegevens worden eenmalig gemigreerd naar de nieuwe applicatie. In plaats van een export en import wordt gebruik gemaakt van dit patroon om de gegevens M2M bij te werken.

Een afnemer vraagt de actuele gegevens van een enkele entiteit op. Een voorbeeldtoepassing is bijvoorbeeld het opvragen van gegevens ten behoeve van supportvragen of het opvragen van actuele licentiegegevens en leermiddelengebruik.

Transactiepatroon: Melding-bevestiging

In dit patroon stuurt een verzender een entiteit naar een ontvanger middels een melding. De ontvanger reageert met een bevestiging van ontvangst en verwerkt de inhoud asynchroon. Dit patroon leent zich goed voor gegevensuitwisselingen met de volgende kenmerken:

Kenmerk	Invulling	Toelichting

Kenmerk	Invulling	Toelichting
Communicatie	Bilateraal 1-op-1	De gegevensuitwisseling vindt bilateraal plaats tussen één verzender en één ontvanger. De verzender initieert de gegevensuitwisseling. De verzender heeft geen verdere rol in de verwerking van de gegevens door ontvanger.
Voorspelbaarheid	Structureel	Het gaat om een overdracht van gegevens waarbij de Ontvanger de gegevens structureel dient te ontvangen.
Complexiteit	Laag	De verzender verwacht geen bevestiging van de verwerking door ontvanger. Er is geen behoefte aan traceerbaarheid van de gegevensuitwisseling. Het aantal functionele foutmeldingen is beperkt. Er is geen sprake van een kritieke volgorde of alternatieve paden. De samenstelling van deelnemers in de communicatie is stabiel.
Volume	Laag met in pieken hoog volume	Het aantal meldingen is over het algemeen relatief laag. Als gevolg van een gebeurtenis of in een bepaalde periode kan het aantal meldingen hoog zijn (piekbelasting). De omvang van de melding is relatief klein (een enkele entiteit).

Het voordeel van dit patroon is de hoge schaalbaarheid en elasticiteit en de lage binding tussen verzender en ontvanger en de lage complexiteit. Het nadeel van dit patroon ligt hem in de betrouwbaarheid.

Afweging	Effect	Toelichting

Afweging	Effect	Toelichting
Binding en afhankelijkheid	Laag	Door asynchrone verwerking is de verzender minder afhankelijk van de ontvanger. Door asynchrone verwerking kan een ontvanger die offline was op een later moment de melding ophalen en alsnog verwerken.
Betrouwbaarheid	Middel	Door asynchrone verwerking en niet versturen van bevestigingsbericht is verzender niet op de hoogte van correcte verwerking door ontvanger.
Schaalbaarheid en elasticiteit	Hoog	Door asynchrone verwerking kunnen zowel verzender als ontvanger op eigen schaalgrootte opereren. Verzender kan ook meldingen parallel versturen.
Complexiteit	Laag	De onderhoudbaarheid en doorontwikkeling is hoog omdat het een bilaterale uitwisseling tussen twee partijen betreft. De testbaarheid is middel door asynchrone verwerking.

Voorbeelden Melding-bevestiging

Dit patroon kan bijvoorbeeld toegepast worden in de volgende voorbeelden:

Een gebruiker wil in een overkoepelend dashboard leermiddelengebruik inzien. De verzender heeft verder geen belang bij verwerking van deze gegevens door de ontvanger (het overkoepelend dashboard). De verzender stuurt een melding naar de ontvanger en ontvanger reageert met een bevestiging van ontvangst.

Transactiepatroon: Asynchrone uitwisseling

In dit patroon stuurt een verzender een entiteit naar een ontvanger middels een melding. De ontvanger reageert met een bevestiging van ontvangst en verwerkt de inhoud asynchroon. Vervolgens stuurt de ontvanger een terugmelding naar de verzender. De ontvanger reageert met een bevestiging van ontvangst. Verzender is in dit geval op de hoogte van de verwerking door ontvanger. Dit patroon leent zich goed voor gegevensuitwisselingen met de volgende kenmerken:

Kenmerk	Invulling	Toelichting

Kenmerk	Invulling	Toelichting
Communicatie	Bilateraal 1-op-1	De gegevensuitwisseling vindt bilateraal plaats tussen één verzender en één ontvanger. De verzender initieert de gegevensuitwisseling.
Voorspelbaarheid	Structureel	Het gaat om een overdracht van gegevens waarbij de Ontvanger de gegevens structureel dient te ontvangen.
Complexiteit	Middel	De verzender verwacht wel een bevestiging van de verwerking door ontvanger. Er is behoefte aan traceerbaarheid van de gegevensuitwisseling. Het aantal functionele foutmeldingen is uitgebreid. De samenstelling van deelnemers in de communicatie is stabiel. Er is geen sprake van een kritieke volgorde of alternatieve paden.
Volume	Laag met in pieken hoog volume	Het aantal meldingen is over het algemeen relatief laag. Als gevolg van een gebeurtenis of in een bepaalde periode kan het aantal meldingen hoog zijn (piekbelasting). De omvang van de melding en terugmelding is relatief klein (een enkele entiteit).

Het voordeel van dit patroon is de hoge schaalbaarheid en elasticiteit en de lage binding tussen verzender en ontvanger. Het nadeel van dit patroon ligt hem in de betrouwbaarheid en complexiteit.

Afweging	Effect	Toelichting

Afweging	Effect	Toelichting
Binding en afhankelijkheid	Laag	Door asynchrone verwerking is de verzender minder afhankelijk van de ontvanger. Door asynchrone verwerking kan een ontvanger die offline was op een later moment de melding ophalen en alsnog verwerken.
Betrouwbaarheid	Middel	Door asynchrone verwerking en niet versturen van bevestigingsbericht is verzender niet op de hoogte van correcte verwerking door ontvanger.
Schaalbaarheid en elasticiteit	Hoog	Door asynchrone verwerking kunnen zowel verzender als ontvanger op eigen schaalgrootte opereren. Verzender kan ook meldingen parallel versturen.
Complexiteit	Middel	De onderhoudbaarheid en doorontwikkeling is hoog omdat het een bilaterale uitwisseling tussen twee partijen betreft. De implementatie is middel doordat verzender rekening moet houden met een terugmelding door ontvanger. De testbaarheid is middel door asynchrone verwerking.

Voorbeelden Asynchrone uitwisseling

Dit patroon kan bijvoorbeeld toegepast worden in de volgende voorbeelden:

Transactiepatroon: Abonneren op wijzigingen middels notificaties

In dit patroon abonneert een afnemer zich bij een bron op een wijziging van entiteiten uit een gegevensbron. Een bron notificeert de afnemer bij een wijziging van de entiteit door het versturen van een melding. De afnemer reageert met een ontvangstbevestiging en kan vervolgens asynchroon de gewijzigde entiteiten opvragen. Dit patroon leent zich goed voor gegevensuitwisselingen met de volgende kenmerken:

Kenmerk	Invulling	Toelichting

Kenmerk	Invulling	Toelichting
Communicatie	Bilateraal 1-op-1	De gegevensuitwisseling vindt bilateraal plaats tussen één bron en één afnemer. De afnemer initieert de gegevensuitwisseling voor het abonneren. De bron initieert de gegevensuitwisseling van de notificatie. De afnemer initieert de gegevensuitwisseling voor de bevraging.
Voorspelbaarheid	Structureel	Afnemer is sterk afhankelijkheid van een actuele stand van gegevens bij de bron. Afnemer ontvangt derhalve graag een notificatie zodra er een wijziging is in een entiteit De wijzigingen vinden incidenteel plaats
Complexiteit	Middel	De notificaties zijn voor meerdere afnemers interessant om te ontvangen. Het aantal afnemers is groot. De samenstelling van afnemers in de communicatie is veranderlijk. De bron is veelal stabiel. Met name de afnemers kunnen veelal wijzigen. De bron verwacht geen bevestiging van de verwerking door Ontvanger. Het aantal functionele foutmeldingen is beperkt. Er is geen behoefte aan traceerbaarheid van de gegevensuitwisseling. Er is geen sprake van een kritieke volgorde of alternatieve paden.
Volume	Laag met in pieken hoog volume	Het aantal notificaties is over het algemeen relatief laag. Als gevolg van een gebeurtenis of in een bepaalde periode kan het aantal notificaties hoog zijn (piekbelasting). De omvang van de melding is relatief klein (een enkele entiteit).

Het voordeel van dit patroon is de hoge schaalbaarheid en elasticiteit en de lage binding tussen referentiecomponenten. De nadelen van dit patroon liggen hem in de betrouwbaarheid en de complexiteit.

Afweging	Effect	Toelichting

Afweging	Effect	Toelichting
Binding en afhankelijkheid	Laag	Door asynchrone verwerking is de bron minder afhankelijk van de afnemer. Door asynchrone verwerking kan een afnemer die offline was op een later moment de melding ophalen en alsnog verwerken.
Betrouwbaarheid	Middel	Door synchrone aflevering en abonnementen kunnen wijzigingen effectief gedeeld worden met alle relevante afnemers.
Schaalbaarheid en elasticiteit	Hoog	Door asynchrone verwerking kunnen zowel bron als afnemer op eigen schaalgrootte opereren. De bron kan ook meldingen parallel versturen.
Complexiteit	Hoog	Het bijhouden van abonnees vraagt om logica bij de bron. Het correct verwerken van notificaties vraagt om logica bij de afnemer. De onderhoudbaarheid en doorontwikkeling is laag omdat er meerdere abonnees zijn die gebruik maken van een notificatiedienst. De testbaarheid is middel door asynchrone verwerking.

Voorbeelden Abonneren op wijzigingen middels notificaties

Dit patroon kan bijvoorbeeld toegepast worden in de volgende scenario’s:

Transactiepatroon: Georkestreerde uitwisseling

In dit patroon orkestreert de Verzender meerdere asynchrone gegevensuitwisselingen in een kritieke volgorde om zo een transactie te voltooien. Dit patroon leent zich goed voor gegevensuitwisselingen met de volgende kenmerken:

Kenmerk	Invulling	Toelichting

Kenmerk	Invulling	Toelichting
Communicatie	Multilateraal 1-op-N	De gegevensuitwisseling vindt multilateraal plaats tussen één verzender en meerdere ontvangers. De verzender orkestreert de gegevensuitwisseling. De verzender houdt de consistentie van de gegevensuitwisseling bij en is hier ook verantwoordelijk voor.
Voorspelbaarheid	Structureel	Het gaat om gegevensuitwisselingen waar structureel en hoog frequent nieuwe gegevens in worden uitgewisseld. Het gaat om gegevensuitwisselingen die direct verwerkt moeten worden door meerdere ontvangers. De gegevensuitwisselingen kunnen in pieken plaats vinden. De gegevensuitwisselingen zijn niet planbaar.
Complexiteit	Hoog	Er is sprake van een kritieke volgorde en diverse alternatieve paden. Het aantal functionele foutmeldingen is relatief hoog. De ontvangers hebben een rol in de verwerking van het gegeven. De verzender verwacht wel bevestiging van de verwerking door ontvanger. De samenstelling van deelnemers in de communicatie is veranderlijk. De verzender is veelal stabiel. Met name de ontvangers kunnen veelal wijzigen. Er is behoefte aan traceerbaarheid van de gegevensuitwisseling.
Volume	Hoog met pieken	Het aantal gegevensuitwisselingen is over het algemeen hoog. In een bepaalde periode kan het aantal notificaties hoog zijn (piekbelasting). De omvang van de melding en terugmelding is relatief klein (een enkele entiteit).

Het voordeel van dit patroon is de hoge betrouwbaarheid, de hoge schaalbaarheid en elasticiteit, de lage binding tussen deelnemers. Het nadeel van dit patroon is de hoge complexiteit.

Afweging	Effect	Toelichting

Afweging	Effect	Toelichting
Binding en afhankelijkheid	Laag	Door asynchrone verwerking is de verzender minder afhankelijk van de ontvanger. Door asynchrone verwerking en statusbeheer kan een ontvanger die offline was op een later moment de melding ophalen en alsnog verwerken. Door orkestratie en statusbeheer kunnen partijen toe- en uittreden.
Betrouwbaarheid	Hoog	Door synchrone aflevering, orkestratie en bevestigingsberichten kan de consistentie bewaakt worden. De verzender kan indien nodig alternatieve paden initiëren en handelen op basis van foutcodes.
Schaalbaarheid en elasticiteit	Hoog	Door asynchrone verwerking kunnen zowel verzender als ontvanger op eigen schaalgrootte opereren. Verzender kan ook meldingen parallel versturen en terugmeldingen parallel verwerken.
Complexiteit	Hoog	Orkestratie en statusbeheer zijn complex. Door omvang van netwerk en volgordelijkheid is onderhoudbaarheid laag. Door veelvoud aan paden en functionele foutcodes is testbaarheid laag. Door asynchrone verwerking is testbaarheid ook laag. Door hoge complexiteit en lage testbaarheid is doorontwikkeling en wijzigingen complex.

Voorbeelden Orkestreren

Dit patroon kan bijvoorbeeld toegepast worden in de volgende voorbeelden:

Release notes

Deze uitwerking is gebaseerd op basis van de volgende stappen:

0.0.1: Documentstudie van Edukoppeling uitgevoerd.
0.0.2: Voorbereidende bijeenkomst voor de Architectenraad van RdB en KV.
0.0.3: Review door leden van de Architectenraad.
0.0.4: Verwerken wijzigingsvoorstellen leden van de Architectenraad.
0.0.5: Tijdens de werkconferentie van de Architectenraad Edu-V op 18 april zijn de patronen besproken. De transactiepatronen van Edukoppeling worden overgenomen aangevuld met een toelichting op coördinatie tussen Verzender en Ontvanger.
0.0.6: Er is onderscheid gemaakt in de transactierollen Bron, Afnemer, Verzender en Ontvanger. Deze definities zijn consistent doorgevoerd in het afwegingskader. Ook zijn de benamingen van de referentiecomponenten aangepast.
0.0.7: De pagina is besproken tijdens de bijeenkomst van de Architectenraad Edu-V en is gereed voor de ROSA-architectuurscan.