Titel | Verwerven en in gebruik nemen |
Status | DRAFT WERKGROEP KLANKBORDGROEP ARCHITECTENRAAD REDACTIE BESLUITVORMING CONCEPT |
Stadium | POC PILOT BEHEER |
Versie | 0.0.4 |
Datum | 21 Juni 2023 |
Auteur | Werkgroep Verwerven en in gebruik nemen |
Acties |
|
In onderstaande figuur zijn alle scenariobeschrijvingen voor de praktijksituatie Verwerven en in gebruik nemen van (digitale) leermiddelen opgenomen.
Per activiteit is de hoofdactor vanuit de school met een eigen kleur aangegeven: Onderwijsmedewerker en Onderwijsdeelnemer. In de uitwerking van de scenariobeschrijving is indien mogelijk aangegeven welke functie de Onderwijsmedewerker binnen de Onderwijsorganisatie vervult. Deze functies zijn nader beschreven op de pagina actoren vanuit onderwijsorganisaties.
De actor van de school interacteert in de use case met één of meerdere businessrollen. Wederom is de businessrol die primair verantwoordelijk voor de use case aangegeven met een symbool. Zo is bijvoorbeeld de Leermiddelenshop (shop) de primair verantwoordelijke voor het oriënteren, selecteren, bestellen en leveren van (digitale) leermiddelen. Meer informatie hierover is beschreven op de pagina business rollen en referentiecomponenten.
Verwerven van Leermiddelen voor Onderwijsdeelnemer of Onderwijsmedewerkers
Leermiddelen kunnen voor zowel Onderwijsdeelnemers als Onderwijsmedewerkers verworven worden. In deze uitwerking wordt omwille van de leesbaarheid uitgegaan voor het verwerven van leermiddelen voor een Onderwijsdeelnemer. Hier kan echter ook de Onderwijsmedewerker worden gelezen.
Conceptueel model Leermiddelen en Gebruikersgegevens
In onderstaande beschrijving worden de begrippen Leermiddelen, leermaterialen, toetsen en gebruiksgegevens genoemd. De samenhang tussen deze begrippen is toegelicht in het conceptueel model Leermiddelen en Gebruikersgegevens. Meer informatie hierover is te vinden op de pagina Gegevensmodel en –definities.
In onderstaande paragrafen zijn de scenariobeschrijvingen uit Figuur 1 nader beschreven. In de beschrijving zijn de gegevensdefinities uit het architectuurkader gehanteerd.
Het betreft de volgende scenariobeschrijvingen:
Onderwijsmedewerker: Oriënteren op leermiddelen (#1)
De eerste activiteit betreft het oriënteren op leermiddelen. Onderwijsmedewerkers, veelal in de functie van Leraar, benutten een Leermiddelencatalogus met informatie over Leermiddelen om bekend te raken met het aanbod in de markt. De informatie bevat onder meer een omschrijving, de Leermiddelenaanbieder en het toepassingsgebied zoals sector, opleiding, onderwijsniveau, leerjaar en vak. Door de koppeling tussen Leermiddelen, Leermaterialen en Toetsen is het mogelijk om in de Leermiddelencatalogus ook informatie over de inhoud van het Leermiddel of te nemen. In de Leermiddelencatalogus kunnen allerlei varianten van Leermiddelen getoond worden. Dit kunnen Leermiddelen zijn van educatieve uitgeverijen, online leerplatformen, toetsuitgevers, verenigingen en consortia zijn. Tevens kunnen het Leermiddelen die tegen betaling zijn te verwerven, vrij verkrijgbaar zijn of waarvoor de onderwijsorganisatie aangesloten dient te zijn bij een vereniging of consortium (bijvoorbeeld via een lidmaatschap)
Onderwijsmedewerker: Analyseren gebruik van leermiddelen (#2)
Op een Onderwijsorganisatie worden diverse Leermiddelen verworven en gebruikt. Om een keuze te maken voor het volgende schooljaar analyseren Onderwijsmedewerkers, veelal in de functie van Leermiddelencoördinator, Leraar of Inkoper, de meerwaarde van de Leermiddelen. Vanzelfsprekend wordt hierbij gekeken naar de kwaliteit van het leermiddel, de behaalde resultaten en andere onderwijskundige aspecten.
In aanvulling hierop is het van belang dat de verworven Leermiddelen daadwerkelijk gebruikt worden door Onderwijsmedewerkers en Onderwijsdeelnemers. In dit scenario analyseert de Onderwijsmedewerker, veelal in de functie van Leermiddelencoördinator of Inkoper het gebruik van Leermiddelen. Dit inzicht biedt de Onderwijsmedewerker, de mogelijkheid om met (vak)secties in gesprek te gaan over de optimale mix van Leermiddelen voor het komende jaar. Zodra leermiddelen niet of nauwelijks gebruikt zijn, dan kan het gebruik hiervan voor het volgende jaar gestimuleerd worden of niet meer verworven worden.
Overkoepelend dashboard gebruik
Het Overkoepelend dashboard gebruik combineert aanspraken, in gebruik names en gebruiksgegevens tot stuurinformatie voor Onderwijsmedewerkers, veelal in de functie van Leermiddelencoördinator of Inkoper. Deze stuurinformatie kan ingezet worden in verschillende stappen van het proces van verwerven en leveren:
#2 Analyseren gebruik als input voor het bepalen van leermiddelen
#6 Monitoren van de status van de levering
#9 Monitoren van in gebruik name (activatiegraad)
#11 Monitoren van gebruik
Onderwijsmedewerker: Bepalen leermiddelen (#3)
Op een gegeven moment worden de leermiddelen voor een volgende periode of schooljaar bepaald. Dit kan de leermiddelenlijst zijn voor de start van het schooljaar, maar ook de lijst met leermiddelen die gebruikt gaan worden voor een specifiek vak. Deze activiteit wordt op iedere onderwijsorganisatie op een eigen manier ingevuld. Veelal bepalen Onderwijsmedewerkers in de functie van Leraar de Leermiddelen voor het volgende schooljaar. Een Onderwijsmedewerker in de functie van Leermiddelencoördinator of Inkoper begeleidt het proces. De besluitvorming vindt uiteindelijk plaats door een Onderwijsmedewerker in de functie van Onderwijsdirecteur.
Besteller: Bestellen leermiddelen (#4)
Nadat de leermiddelen zijn vastgesteld worden deze door onderwijsorganisaties of particulieren verworven bij één of meerdere leveranciers die de Leermiddelen verkoopt. In het Edu-V afsprakenstelsel vervullen deze leveranciers de rol van Leermiddelenshop. In het primair en voortgezet onderwijs is het gangbaar dat de leermiddelen worden verworven door de onderwijsorganisatie. Tevens kunnen aanvullende Leermiddelen worden verworven door particulieren. In het middelbaar beroepsonderwijs worden de leermiddelen verworven door particulieren zijnde (ouders/verzorgers van) de student.
Een Onderwijsmedewerker van de Onderwijsorganisatie of de particulier bestelt de Leermiddelen in een Bestelomgeving leermiddelen van een Leermiddelenshop. De Onderwijsmedewerker of de particulier gaat akkoord met de levercondities, de aanspraakvariant en de licentie- en betalingsvoorwaarden, die gelden voor de geselecteerde leermiddelen.
Open leermiddelen
Voor open leermiddelen is niet altijd een prijs van toepassing op Leermiddelen. Wel kan bijvoorbeeld een lidmaatschap bij een Vereniging of Consortium een voorwaarde zijn. Daarnaast zijn ook bij open leermiddelen de levercondities, een aanspraakvariant, licentievoorwaarden en bijvoorbeeld lidmaatschapsvoorwaarden van toepassing. Om deze reden hanteren we ook voor open leermiddelen de term ‘bestellen leermiddelen’.
Selectieomgeving leermiddelen
Afhankelijk van de praktijksituatie kan er voorafgaand aan de stap van bestellen een stap van selecteren van Leermiddelen van toepassing zijn. Dit is bijvoorbeeld niet van toepassing zodra er aanvullende Leermiddelen aangeschaft worden bij een Leermiddelenshop.
De referentiecomponent Selectieomgeving leermiddelen van de business rol Leermiddelenshop maakt het mogelijk om als Onderwijsorganisatie een Leermiddelenselectie te bepalen. Deze leermiddelenselectie vormt vervolgens de input voor het bestelproces.
De wijze waarop dit proces wordt gefaciliteerd door de Leermiddelenshop is niet voorgeschreven door het Edu-V afsprakenstelsel. Dit is competitief en in de markt zijn voor dit proces diverse vormen gangbaar. Denk bijvoorbeeld aan een applicatie waarin leermiddelenlijsten worden aangemaakt die door (ouders/verzorgers van) Onderwijsdeelnemers worden bevestigd.
Na de bestelling hebben onderwijsdeelnemers of onderwijsmedewerkers die voldoen aan de aanspraakvariant een aanspraak op de digitale leermiddelen. Ze hebben het recht om het Leermiddel in gebruik te nemen en te gaan gebruiken. In de levercondities is afgesproken in welke periode een onderwijsdeelnemer het digitale leermiddel in gebruik kan nemen. Uitgangspunt in het Edu-V afsprakenstelsel is direct toegang tot Leermiddelen. Dit betekent dat onderwijsdeelnemers en onderwijsmedewerkers die een aanspraak hebben altijd in staat moeten zijn om het Leermiddel in gebruik te nemen en te gebruiken. Op deze manier wordt ervoor gezorgd dat er een ononderbroken leerproces is.
Besteller | Aanspraakvariant | Autorisatieregel: wie mag leermiddel in gebruik nemen? | |
Particulier | Persoonlijk | Individueel | Gespecificeerde onderwijsdeelnemer |
Onderwijs-organisatie | School | Open | Alle onderwijsdeelnemers van de onderwijsorganisatie |
SchoolVak | Open | Onderwijsdeelnemers die bij in gebruik name het SchoolVak volgen | |
SchoolLesgroep | Open | Onderwijsdeelnemers die bij in gebruik name in een Lesgroep zitten | |
SchoolOnderwijsdeelnemer | Individueel | Gespecificeerde onderwijsdeelnemer(s) | |
SchoolOnderwijsmedewerker | Individueel | Gespecificeerde lera(a)r(en) |
Het Edu-V afsprakenstelsel faciliteert zes aanspraakvarianten. Deze zes varianten zijn een specificatie van de autorisatieregel die bepaald welke onderwijsdeelnemers het leermiddel in gebruik mogen nemen. Er is onderscheid gemaakt in open en individuele aanspraakvarianten. Bij een open aanspraakvariant geldt een algemene autorisatieregel waaraan meerdere individuen kunnen voldoen. Aan een individuele aanspraakvariant kan een enkel individu voldoen.
Voor particulieren geldt één aanspraakvariant: Persoonlijk. In deze variant kan alleen die ene gespecificeerde onderwijsdeelnemer het leermiddel in gebruik nemen. Deze variant is conform de aankoop van leermiddelen door (ouders) van Onderwijsdeelnemers in het mbo.
Vijf van de zes varianten zijn beschikbaar voor de Onderwijsorganisatie als besteller. Op deze manier hebben onderwijsorganisaties de mogelijkheid om invloed uit te oefenen in de beschikbaarheid van de leermiddelen voor hun onderwijsdeelnemers. De meest vrije variant betreft de aanspraakvariant School. In deze variant kunnen alle Onderwijsdeelnemers van de onderwijsorganisatie het Leermiddel in gebruik nemen. De meest strikte varianten zijn de aanspraakvariant SchoolOnderwijsdeelnemer en SchoolOnderwijsmedewerker. In deze varianten kunnen alleen de gespecificeerde Onderwijsdeelnemer(s) of Onderwijsmedewerker(s) het Leermiddel in gebruik nemen.
De Onderwijsorganisatie heeft daarnaast nog de mogelijkheid om te kiezen voor twee tussenliggende varianten. In de aanspraakvariant SchoolVak kunnen alle Onderwijsdeelnemers die op het moment van in gebruik name het SchoolVak volgen het leermiddel in gebruik nemen. Een SchoolVak is hierbij gedefinieerd als de combinatie van het Vak, het Leerjaar en het Niveau. In het voortgezet onderwijs is dit bijvoorbeeld toe te passen bij het verwerven van een lesmethode voor Frans, HAVO, leerjaar 3. Alle onderwijsdeelnemers, ongeacht in welke klas ze zitten, die dit SchoolVak volgen kunnen het leermiddel in gebruik gaan nemen.
De aanspraakvariant SchoolLesgroep kent een vergelijkbare werking. Alle Onderwijsdeelnemers die op het moment van in gebruik name in de Lesgroep zitten kunnen het leermiddel in gebruik gaan nemen. Deze variant is bijvoorbeeld toe te passen in het primair onderwijs bij het verwerven van een lesmethode Begrijpend Lezen voor alle onderwijsdeelnemers uit groep 3. Deze variant kan ook ingezet worden als klassen uit één niveau en leerjaar voor hetzelfde vak verschillende lesmethoden gebruiken. Bijvoorbeeld als in één lesgroep geëxperimenteerd wordt met een nieuwe lesmethode.
Leermiddelenshop: Leveren leermiddelen (#5)
Na de bestelling door de Besteller orkestreert de Faciliteit voor levering van digitale leermiddelen (hierna: Leverfaciliteit) van de Leermiddelenshop de levering van de leermiddelen. De levering van het leermiddel is een samenspel tussen de Leermiddelenshop, de Leermiddelenaanbieder, de Leerportaalaanbieder(s) en de Dashboardaanbieder(s) van de Onderwijsorganisatie.
Direct na de bestelling wordt de Leermiddelenaanbieder op de hoogte gesteld door de Leverfaciliteit over de verwerving van het leermiddel door de onderwijsorganisatie. De Leverfaciliteit deelt hiervoor alle noodzakelijke informatie, waaronder het leermiddel, de aanspraakvariant en de bijbehorende specificaties. Op basis van deze informatie kan het leermiddel klaarzetten voor in gebruik name door onderwijsdeelnemers in het Licentiekantoor van de Leermiddelenaanbieder.
De Leermiddelenshop zorgt er ook voor dat de Leerportaalaanbieder beschikt over de aanspraken. De component Mijn leermiddelen van een Leerportaalaanbieder kan op basis van deze informatie toegangslinks toevoegen aan het overzicht van leermiddelen van onderwijsdeelnemers. Tevens kan de component Learning Management Systemen van een Leerportaalaanbieder de aanspraken gebruiken voor het tonen van relevante deeplinks naar leermaterialen uit de Leermiddelen. Deze deeplinks zijn vervolgens te gebruiken door onderwijsmedewerkers en onderwijsdeelnemers om direct te navigeren naar de leermaterialen van het leermiddel.
Werkgroep Combineren en arrangeren: Deeplinks naar leermaterialen
De wijze waarop deeplinks worden gedeeld tussen Leermiddelenaanbieder en Leerportaalaanbieder is buiten de scope van Verwerven en in gebruik nemen en wordt nader uitgewerkt binnen Combineren en arrangeren leermaterialen.
In het Edu-V afsprakenstelsel is het uitgangspunt om de levering van Leermiddelen binnen enkele minuten na de verwerving (het proces van oriënteren tot bestellen) plaats te laten vinden. Dit betekent dat er geen vertraging optreedt voor Onderwijsdeelnemers in het gebruik van Leermiddelen als gevolg van het leverproces bij leveranciers. Hierbij is het wel van belang dat alle informatie beschikbaar moet zijn om de levering volledig te voltooien. Ter illustratie kan een levering van een leermiddelen met de aanspraakvariant SchoolOnderwijsdeelnemer alleen succesvol plaatsvinden als de individuele onderwijsdeelnemers bekend zijn bij de Leermiddelenshop. Doordat de levering direct plaatsvindt is het mogelijk om een leermiddel direct te gaan gebruiken, mits door de Onderwijsorganisatie aan de licentie- en betalingsvoorwaarden is voldaan en in de levercondities is afgesproken dat de activatieperiode en gebruiksperiode direct na aanschaf ingaat.
Onderwijsmedewerker: Monitoren status levering (#6)
In het Edu-V afsprakenstelsel wordt gewerkt met duidelijke statussen waardoor het voor alle betrokken actoren duidelijk is in welk stadium de levering van een leermiddel zich bevindt. Zo wordt voorkomen dat een toegangslink bij de Leerportaalaanbieder al te benaderen is voordat het leermiddel is klaargezet door de Leermiddelenaanbieder. Ook biedt het alle partijen die betrokken zijn bij de levering, zijnde Onderwijsorganisatie, Leermiddelenshop, Leermiddelenaanbieder en Leerportaalaanbieder, inzicht in de voortgang van de levering. In het geval van een incident tijdens de levering is het voor alle partijen duidelijk in welk stadium de levering zich bevindt.
De onderwijsorganisatie kan gebruik maken van een Dashboardaanbieder om deze statusinformatie (track-and-trace) te visualiseren in een Overkoepelend dashboard gebruik. Hierdoor is het voor de Onderwijsorganisatie eenvoudiger om te lokaliseren bij welke partij het incident zich heeft voorgedaan. Deze transparantie maakt het leveren van support op incidenten voor alle partijen gemakkelijker.
Onderwijsmedewerker: Toewijzen leermiddelen (#7a)
De Aanspraken zijn succesvol geleverd in de component Mijn leermiddelen bij de Leerportaalaanbieder van de Onderwijsorganisatie. In het geval van de aanspraakvariant School hebben alle onderwijsdeelnemers een aanspraak op het leermiddel. Dit betekent echter niet dat alle onderwijsdeelnemers het leermiddel daadwerkelijk gaan gebruiken. Voor deze aanspraakvariant plaatst de component Mijn leermiddelen dan ook niet automatisch de toegangslink op de overzichten van leermiddelen van alle onderwijsdeelnemers.
De component Mijn leermiddelen biedt voor deze situatie functionaliteit aan zodat een Onderwijsmedewerker de toegangslink kan plaatsen op de overzichten van leermiddelen voor één of meerdere onderwijsdeelnemers. De wijze waarop de component Mijn leermiddelen deze functionaliteit implementeert is niet voorgeschreven vanuit het afsprakenstelsel.
Onderwijsmedewerker: Toewijzen leermaterialen aan studiewijzers (#7b)
Werkgroep Combineren en arrangeren: Toewijzen leermaterialen
Deze activiteit valt onder de werkgroep Combineren en arrangeren en is hier voor de volledigheid opgenomen. Het is van belang dat er in de werkgroep Verwerven en in gebruik nemen rekening mee wordt gehouden dat dit niet onmogelijk wordt. Deze activiteit hoeft niet verder uitgewerkt te worden in de werkgroep Verwerven en in gebruik nemen.
De aanspraken op Leermiddelen zijn succesvol geleverd in de component Learning Management System bij de Leerportaalaanbieder van de Onderwijsorganisatie. Afhankelijk van de geboden functionaliteit in het Learning Management System kunnen Onderwijsmedewerkers nu aan de slag met het plannen en toewijzen van leermaterialen aan lessen.
De Onderwijsleeromgeving beschikt in het Edu-V afsprakenstelsel over de informatie over het Leermiddel inclusief de onderliggende deeplinks naar leermaterialen. Zo kan een Onderwijsmedewerker, veelal in de functie van Leraar, in de Onderwijsleeromgeving leermaterialen uit het leermiddel klaarzetten of plannen in de studiewijzers voor Onderwijsdeelnemers. Doordat de gebruikte informatie over Leermiddelen en Leermaterialen gestandaardiseerd is, kan het Learning Management System op een gelijke wijze de informatie van verschillende leveranciers ter beschikking stellen aan Onderwijsmedewerkers. Hierdoor kan de Onderwijsmedewerker gemakkelijker leermaterialen uit leermiddelen van verschillende Leermiddelenaanbieders inzetten in zijn lessen.
Onderwijsdeelnemer: In gebruik nemen leermiddel (#8)
De eerste keer dat een Onderwijsdeelnemer (of Onderwijsmedewerker) een Leermiddel benadert wordt het leermiddel in gebruik genomen. Een Onderwijsdeelnemer kan een leermiddel in gebruik nemen in de bij de verwerving afgesproken activatieperiode. De activatieperiode is door de Besteller overeengekomen bij het bestellen van de leermiddelen. Bij het in gebruik nemen wordt de aanspraak op het leermiddel voor de Onderwijsdeelnemer omgezet in een licentie op het gebruik van het leermiddel. De Leermiddelenaanbieder controleert of de Onderwijsdeelnemer voldoet aan de autorisatieregel van de aanspraakvariant die geldt voor het leermiddel. In veel contractvoorwaarden is het in gebruik nemen het moment dat een aantal rechten komen te vervallen en een aantal plichten gaan gelden. Zo kan bijvoorbeeld het recht op retourneren vervallen en gaan de gebruikersvoorwaarden als plicht gelden.
Onderwijsmedewerker: Monitoren in gebruik name (#9)
In het Edu-V afsprakenstelsel wordt het in gebruik nemen van Leermiddelen geregistreerd door de Leermiddelenaanbieder. De Leermiddelenshop, de Leerportaalaanbieder en de Dashboardaanbieder worden op de hoogte gesteld van deze gebeurtenis. Alle betrokken partijen bij het verwerven van leermiddelen, zijn op deze manier op de hoogte van de nieuwe status.
De informatie over de in gebruik name gaat in het Edu-V afsprakenstelsel naar de Leermiddelenshop en naar een Leerportaalaanbieder. Voor de Leermiddelenshop is deze informatie noodzakelijk om administratieve en contractuele verplichtingen naar Scholen en Leermiddelenaanbieders na te komen. Het is immers mogelijk dat de Leermiddelenshop afspraken heeft gemaakt over het betalen van verworven leermiddelen op basis van in gebruik name.
Voor de Leerportaalaanbieder is deze informatie – in sommige business- en levermodellen – noodzakelijk om correct beheer van toegangslinks te doen in de component Mijn Leermiddelen. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk dat de onderwijsdeelnemer het leermiddel na in gebruik name nog een jaar kan gebruiken. Voor iedere onderwijsdeelnemer is in dat geval de gebruiksperiode anders. De link blijft voor iedere onderwijsdeelnemer zichtbaar voor de voor de gebruiksperiode die van toepassing is op de onderwijsdeelnemer.
De Leermiddelenshop wordt door de Leermiddelenaanbieder alleen op de hoogte gesteld van de in gebruik name van leermiddelen die in de Leermiddelenshop zijn verworven. Een Onderwijsorganisatie kan echter leermiddelen verwerven bij meerdere Leermiddelenshops. Om deze reden kan de Onderwijsorganisatie ervoor kiezen om een Dashboardaanbieder in te zetten. Bij deze Dashboardaanbieder kan de in gebruik name van alle leermiddelen, verworven bij alle Leermiddelenshops, verzameld worden in één Overkoepelend dashboard gebruik. Hierdoor kan een Onderwijsmedewerker, veelal in de functie van Leermiddelencoördinator of Inkoper, een totaaloverzicht krijgen over de status van de levering én de in gebruik name van alle leermiddelen. Deze informatie kan door de Onderwijsmedewerker gebruikt worden om indien nodig aanvullende leermiddelen te verwerven of het gebruik van de leermiddelen binnen de Onderwijsorganisatie te monitoren.
Onderwijsdeelnemer: Gebruiken leermaterialen (#10)
De onderwijsdeelnemer heeft het leermiddel in gebruik genomen. Dit betekent dat in de afgesproken gebruiksperiode de onderwijsdeelnemer alle leermaterialen en toetsen die bij het leermiddel horen kan gebruiken.
Onderwijsmedewerker: Monitoren gebruik (#11)
Op een Onderwijsorganisatie worden allerlei leermiddelen verworven en in gebruik genomen. Echter zegt dit nog niets over het daadwerkelijk gebruik van leermiddelen. Welke leermiddelen worden veel ingezet? En welke nauwelijks? Deze informatie is cruciaal voor een Onderwijsmedewerker, veelal in de functie van Leermiddelencoördinator, Inkoper of Applicatiebeheerder, om te kunnen sturen op doelmatig gebruik en adoptie van digitale leermiddelen in de Onderwijsorganisatie. In het Edu-V afsprakenstelsel bieden we de mogelijkheid aan Leermiddelenaanbieders van leermiddelen om het gebruik van leermiddelen te delen met de Leermiddelenshop en de Dashboardaanbieder.
Vergelijkbaar als bij de in gebruik name van leermiddelen dient het delen van deze informatie twee doelen. De Leermiddelenshop kan informatie over het gebruik benutten voor administratieve en contractuele afhandeling. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om leermiddelen aan te bieden in abonnementsvorm waarbij de Onderwijsorganisatie periodiek (bijvoorbeeld per maand, kwartaal of jaar) betaalt voor het aantal actieve gebruikers van het leermiddel.
De Dashboardaanbieder kan het gebruik van alle leermiddelen, verworven bij één of meerdere Leermiddelenshops, tonen in een Overkoepelend dashboard gebruik aan een Onderwijsmedewerker, veelal in de functie van Leermiddelencoördinator of Inkoper.
Onderwijsmedewerker: Betalen leermiddelen (#12)
De Besteller (onderwijsorganisatie of particulier) van een leermiddel is bij het bestellen akkoord gegaan met de betaal- en licentievoorwaarden. Dit leidt voor leermiddelen met een vergoeding uiteindelijk tot een factuur voor de Besteller verstuurd door de Leermiddelenshop. De wijze van betalen, de businessmodellen of de betalingsvoorwaarden zijn competitief en geen onderdeel van het Edu-V afsprakenstelsel. In het Edu-V afsprakenstelsel is wel alle informatie beschikbaar voor de Leermiddelenshop om de facturatie, voor alle gewenste businessmodellen en betalingsvoorwaarden, te verzorgen. Zo is het onder meer mogelijk om:
een factuur te sturen na de bestelling en de levering pas te starten na betaling (vooraf betalen);
een factuur te sturen na de bestelling en direct erna de levering te verzorgen en in gebruik name toe te staan, ongeacht het moment van betalen;
een factuur te sturen op basis van het aantal onderwijsdeelnemers die het leermiddel in gebruik hebben genomen (achteraf betalen);een abonnement aan te bieden waarbij periodiek (bijvoorbeeld maandelijks) een factuur wordt gestuurd op basis van het aantal onderwijsdeelnemers die in de periode (bijvoorbeeld afgelopen maand) het leermiddel hebben gebruikt;
periodiek een verzamelfactuur te sturen van de in een bepaalde periode verworven leermiddelen.
Om al deze varianten mogelijk te maken kan de Leermiddelenshop in het Edu-V afsprakenstelsel beschikken over de in gebruik name en indien noodzakelijk de gebruiksgegevens van leermiddelen. De Leermiddelenaanbieder en de Leermiddelenshop maken onderling afspraken welke gebruiksgegevens uitgewisseld worden. Hierbij is het uitgangspunt dat de Leermiddelenaanbieder alle benodigde gebruiksgegevens deelt met de Leermiddelenshop, die noodzakelijk zijn om de door de Leermiddelenaanbieder gekozen businessmodellen als Leermiddelenshop te kunnen factureren.
Besteller of Leermiddelenshop: Annuleren (#13), wijzigen (#14) en blokkeren (#15)
De hiervoor beschreven activiteiten betreffen de ‘happy flow’ van het verwerven en in gebruik nemen van leermiddelen. In de praktijk is het altijd mogelijk dat er iets niet helemaal goed loopt. Het moet voor de Besteller of de Leermiddelenshop mogelijk zijn om een bestelling te annuleren of te wijzigen, en voor de Leermiddelenshop om in gebruik name en gebruik van het leermiddel te blokkeren. Vanzelfsprekend is dit niet mogelijk zonder onderlinge afspraken. Deze afspraken zijn bilateraal vastgelegd als onderdeel van de licentie- en betalingsvoorwaarden. Dit zijn competitieve afspraken tussen Besteller, Leermiddelenshop en Leermiddelenaanbieder.
Het Edu-V afsprakenstelsel hanteert de volgende voorwaarden en gedragsregels met betrekking tot annuleren, wijzigen en blokkeren:
Variant | Uitwerking | Aanspraakvariant | Voorwaarde |
Bestelling annuleren (#13) | Aanspraak op het leermiddel vervalt | Alle varianten | Leermiddel is nog niet in gebruik genomen |
Wijzigen aantal bestelde leermiddelen | Het is alleen mogelijk om het aantal naar beneden bij te stellen. Het verhogen van het aantal kan gedaan worden door het plaatsen van een nieuwe bestelling. | School | Het aantal in gebruik genomen leermiddelen is kleiner dan het nieuwe aantal |
In gebruik name en gebruik (de)blokkeren | Het is als Leermiddelenshop mogelijk om het gebruik van een leermiddel voor een individuele onderwijsdeelnemer of de hele bestelling te (de)blokkeren. Hierdoor kan het leermiddel niet meer worden gebruikt door onderwijsdeelnemers die het leermiddel in gebruik hebben genomen. Ook kan het leermiddel niet meer in gebruik worden genomen door onderwijsdeelnemers die dit nog niet hebben gedaan. Zodra het leermiddel weer gedeblokkeerd is, wordt de blokkade opgeheven en kan het leermiddel weer in gebruik genomen en gebruikt worden. | Alle varianten | - |
Onderwijsorganisatie en Leermiddelenshop: Delen prognose (#16)
Het is voor Leermiddelenaanbieders van belang om tijdig te weten welke Leermiddelen er voor het aankomende schooljaar en met welke aantallen verworven gaan worden. Dit stelt de Leermiddelenaanbieders in staat om hiervoor de noodzakelijk voorbereidingen te treffen. Deze prognoseinformatie wordt tijdig door de Onderwijsorganisatie conform de ketenkalender gedeeld met de Leveranciers die de referentiecomponent Bestelomgeving leermiddelen in de business rol van Leermiddelenshop vervullen.
Leermiddelenshop: Leermiddelen inkopen (#17)
Meerdere leveranciers in ketensamenwerking
Deze scenariobeschrijving is alleen van toepassing zodra er meerdere leveranciers betrokken zijn bij het verwerven van leermiddelen. Indien een Leverancier zowel het bestellen, leveren en de in gebruik name verzorgt dan is er geen informatieoverdracht noodzakelijk en beschikt deze Leverancier zelf over alle informatie.
Een Leermiddelenshop verkoopt Leermiddelen van Leermiddelenaanbieders aan Onderwijsorganisaties of Particulieren. De Leermiddelenaanbieder en de Leermiddelenshop hebben hier bilaterale afspraken over gemaakt. Afhankelijk van deze bilaterale afspraken kan er behoefte zijn aan het inkopen van leermiddelen vanuit de Leermiddelenshop bij de Leermiddelenaanbieder.
Een mogelijke toepassing betreft het op voorraad inkopen van fysieke leermiddelen door de Leermiddelenshop. Een andere toepassing is dat Leermiddelenshop en Leermiddelenaanbieder onder verschillende inkoopvoorwaarden met elkaar kunnen samenwerken. De Leermiddelenshop kan dan aan de Leermiddelenaanbieder doorgeven hoeveel Leermiddelen er onder specifieke inkoopvoorwaarden zijn verkocht.
Bij het plaatsen en bevestigen van een inkooporder van een Leermiddelenshop voor een Leermiddelenaanbieder kunnen beide partijen hun administratieve gegevens uitwisselen (inkoopordernummer, verkoopordernummer en contractnummer). Door het contractnummer ook te vermelden bij de Aanspraak op leermiddelen die een Leermiddelenshop heeft verkocht aan Scholen en/of Particulieren, kunnen Leermiddelenshop en Leermiddelenaanbieder de geld-goederenstroom sluiten.
Besteller: Verwerven en in gebruik nemen met een activatiecode (#18)
Bij het verwerven van leermiddelen is niet altijd te bepalen wie de beoogde gebruiker wordt van het leermiddel. De open aanspraakvarianten SchoolLesgroep, SchoolVak en School bieden flexibiliteit om leermiddelen in gebruik te nemen op basis van een andere autorisatiegrondslag. Voor deze varianten zijn dat respectievelijk: iedere Onderwijsdeelnemer van een Onderwijsorganisatie, iedere Onderwijsdeelnemer die een gespecificeerd vak volgt of iedere Onderwijsdeelnemer die in een groep zit.
In de praktijk worden ook leermiddelen verworven met de intentie om die door één individu in gebruik te laten nemen, maar waar vooraf niet bekend is wie dit individu is. In dit scenario is het niet wenselijk om een open aanspraakvariant te hanteren omdat deze de in gebruik name toestaan door alle onderwijsdeelnemers die voldoen aan de autorisatieregel (onderwijsorganisatie, vak of lesgroep).
De Besteller is daarmee op zoek naar een individuele aanspraakvariant (SchoolOnderwijsmedewerker, SchoolOnderwijsdeelnemer, Persoonlijk) voor een nog niet bekend individu. De activatiecode biedt voor deze situatie een oplossing. Het digitale leermiddel kan in gebruik genomen worden door een individu op basis van een unieke en eenmalig in te wisselen activatiecode. Deze levervariant wordt onder meer toegepast in de volgende verkoopsituaties:
in het middelbaar beroepsonderwijs waarbij leermiddelen worden verkocht aan particulieren.
door het afdrukken van activatiecodes en deze toe te voegen aan een fysiek leermiddel.
bij tenders waar scholen een voorkeur hebben voor activatiecodes voor specifieke leermiddelen.
Het hanteren van de activatiecode is hiermee een variatie op de individuele aanspraakvarianten.
Release notes
Deze uitwerking is gebaseerd op basis van de volgende stappen:
0.0.1: De use cases zijn voorbereid door de adviseurs uit de werkgroep Verwerven en in gebruik nemen.
0.0.2: De definities voor Actoren, Rollen en Gegevensdefinities zijn in lijn gebracht met de uitwerking uit de Architectuur.
0.0.3: Feedback uit de werkgroep is verwerkt en heeft geleid tot de volgende aanpassingen:
Term Use case werkt verwarrend en is aangepast naar scenariobeschrijving, conform de AMIGO methodiek
Onderwijsmedewerker is gehanteerd als algemeen begrip, de functies zijn per scenariobeschrijving geëxpliciteerd.
Opmerking toegevoegd over het Overkoepelend dashboard gebruik en de samenhang van de scenariobeschrijvingen #2, #6, #9, #11
Notitie toegevoegd over het optioneel inzetten van de selectieomgeving leermiddelen voorafgaand aan het bestelproces.
Scenariobeschrijving Leveren leermiddelen (#5) en Monitoren levering (#6) uit elkaar gehaald.
Duidelijker gemaakt welke onderdelen raakvlakken hebben met werkgroep Combineren en arrangeren en buiten scope vallen van deze praktijksituatie.
Scenariobeschrijving Delen prognose toegevoegd.
Teksten aangepast naar verschillende variaties van ketensamenwerkingen. Verwerven en in gebruik nemen kan gefaciliteerd worden in verschillende varianten. De varianten zijn ook onderdeel van de verdere specificatie.
Figuur aangepast met alle wijzigingen en ook Besteller als actor weergeven met eigen kleur.
0.0.4: Op basis van feedback uit de Architectenraad Edu-V is de scenariobeschrijving #7 Toewijzen leermaterialen aan lessen gesplitst in #7a Toewijzen leermiddelen en #7b Toewijzen leermaterialen aan lessen.