Verplichte en optionele gegevensdiensten per referentiecomponent

Een leverancier kan in een applicatie één of meerdere referentiecomponenten aanbieden. Een referentiecomponent geeft het recht of de plicht op het aanbieden of consumeren van gegevensdiensten.

Op deze pagina is voor ieder van de referentiecomponenten aangegeven wat de verplichte gegevensdiensten zijn en welke keuzes er zijn om de referentiecomponent uit te breiden met optionele gegevensdiensten.

De referentiecomponenten zijn geclusterd in:

A. Administratiesystemen

De administratiesystemen vormen een belangrijke bron voor de overige referentiecomponenten. Vanuit de administratiesystemen worden gegevens over het onderwijsaanbod, de onderwijsinrichting, onderwijsdeelnemers en onderwijsmedewerkers gedeeld.

A1. Administratiesysteem onderwijsdeelnemer

Het Administratiesysteem onderwijsdeelnemer bevat de informatie over het onderwijsaanbod, de onderwijsinrichting en de onderwijsdeelnemers.

Een Administratiesysteem onderwijsdeelnemer kan in aanvulling hierop de volgende gegevensdiensten aanbieden:

• [C] Communicatie met het e-mailadres van onderwijsdeelnemers

• [D] Demografische gegevens van onderwijsdeelnemers

• [T] Toegankelijkheid voorkeuren van onderwijsdeelnemers

• [F] Adres- en communicatiegegevens voor de fijndistributie naar onderwijsdeelnemers

Een Administratiesyteem onderwijsdeelnemer kan de volgende gegevensdiensten afnemen:

• [M] Gegevens over onderwijsmedewerkers vanuit het Administratiesysteem onderwijsmedewerkers.

A2. Administratiesysteem onderwijsmedewerker

Het Administratiesysteem onderwijsmedewerker bevat de informatie over onderwijsmedewerkers.

Een Administratiesysteem onderwijsmedewerker kan in aanvulling hierop de volgende gegevensdiensten aanbieden:

• [C] Communicatie met het e-mailadres van onderwijsdeelnemers

• [R] Organisatiefuncties van de onderwijsmedewerker bij de onderwijsaanbieder

B. Instemming

In de digitale infrastructuur worden gegevens gedeeld na autorisatie door de gegevenshouder. Meer informatie is te vinden in de sectie Regie op gegevens.

B1. Consentmanagement

Zodra de gegevens vallen onder het houderschap van een onderwijsorganisatie dan dient de onderwijsorganisatie de gegevensuitwisseling tussen referentiecomponenten te autoriseren. Deze autorisatie vindt plaats in de referentiecomponent Consentmanagement.

Iedere leverancier die gegevens aanbiedt van een onderwijsaanbieder dient de referentiecomponent Consentmanagement te implementeren met:

• Consent UI waarin een applicatiebeheerder van de onderwijsaanbieder gegevensuitwisselingen kan autoriseren.

• Consentregistratie en autorisatie waardoor gegevens alleen worden gedeeld met referentiecomponenten van leveranciers die geautoriseerd zijn door de onderwijsaanbieder. Dit betekent:

  • Voor een Bron: inrichten van autorisaties op de resource server zodat alleen referentiecomponenten die geautoriseerd zijn een bevraging kunnen doen.

  • Voor een Verzender: alleen versturen van gegevens naar referentiecomponenten die geautoriseerd zijn.

Het Consentmanagement kan de volgende gegevensdiensten aanbieden:

• [A] de Consent API wordt aangeboden als Bron, Afnemer, Verzender en/of Ontvanger.

• [C] de Consent Consumer applicatie is geïmplementeerd als Afnemer of Verzender.

• [S] het is mogelijk om de ConsentStatus op te vragen.

• [N] het is mogelijk om een ConsentNotificatie te versturen of ontvangen.

• [I] het is mogelijk om een ConsentIntrekking te versturen of ontvangen.

• [B] het is mogelijk om een ConsentBevestiging te versturen, ontvangen of op te vragen.

• [V] het is mogelijk om een ConsentVerzoek te versturen, ontvangen of op te vragen.

Het Consentmanagement kan de volgende gegevensdiensten afnemen:

• [D] de DPA API kan worden bevraagd om te verifiëren of een leverancier een geldige verwerkersovereenkomst heeft met het onderwijsbestuur.

B2. Consentdashboard

Het Consentdashboard is in staat om autorisaties over gegevensuitwisselingen uit de referentiecomponenten Consentmanagement te aggregeren in een totaaloverzicht voor een onderwijsorganisatie.

Het Consentdashboard kan de volgende additionele gegevensdiensten afnemen:

• [D] de DPA API kan worden bevraagd om te verifiëren of een leverancier een geldige verwerkersovereenkomst heeft met het onderwijsbestuur.

B3. Verwerkersregister

Het Verwerkersregister biedt de gegevensdiensten verwerkersovereenkomst aan. Het verwerkersregister kan worden bevraagd door de referentiecomponent Consentmanagement om te verifiëren of een leverancier al dan niet een geldige verwerkersovereenkomst heeft met een onderwijsbestuur.

C. Doorgifte identiteiten

In de digitale infrastructuur is het mogelijk om op basis van single-sign-on (SSO) toegang te krijgen tot applicaties van leveranciers. Om deze toegang te kunnen realiseren dient een onderwijsorganisatie te beschikken over een adequate inrichting van de identity providers. Leveranciers dienen hun applicaties te voorzien van een identiteitsbeheervoorziening en autorisatievoorziening die geschikt is voor SSO-toegang.

C1. Authenticerende Identity Provider

De Authenticerende Identity Provider beschikt over een identiteitsbeheervoorziening, een authenticatiemiddelenvoorziening en een identity provider die een Identiteitsverklaring afgeeft. Deze variant van de Identity Provider voert zelf het authenticatieproces uit en stelt vast dat een eindgebruiker die zich identificeert ook daadwerkelijk de eindgebruiker is. De Identiteitsverklaring wordt enkel afgegeven aan referentiecomponenten waarmee de Authenticerende Identity Provider een vertrouwensrelatie heeft.

Het Identiteitenbeheer van de Authenticerende Identity Provider kan de volgende gegevensdiensten afnemen:

• [D] Gegevens over onderwijsdeelnemers vanuit het Administratiesysteem onderwijsdeelnemers.

• [M] Gegevens over onderwijsmedewerkers vanuit het Administratiesysteem onderwijsmedewerkers.

C2. Delegerende Identity Provider

De Delegerende Identity Provider beschikt over een identiteitsbeheervoorziening en een identity provider die een Identiteitsverklaring kan inlezen en afgeven. Deze variant van de Identity Provider delegeert het authenticatieproces naar een Authenticerende Identity Provider. De Identiteitsverklaring wordt enkel ingelezen en afgegeven aan referentiecomponenten waarmee de Delegerende Identity Provider een vertrouwensrelatie heeft.

Het Identiteitenbeheer van de Delegerende Identity Provider kan de volgende gegevensdiensten afnemen:

• [D] Gegevens over onderwijsdeelnemers vanuit het Administratiesysteem onderwijsdeelnemers.

• [M] Gegevens over onderwijsmedewerkers vanuit het Administratiesysteem onderwijsmedewerkers.

C3. Federatieve hub

De Federatieve hub vervult een centrale functie tussen Identity Providers en Applicaties met SSO. Van een Identity Provider (authenticerend of delegerend) ontvangt de federatieve hub een Identiteitsverklaring. Deze kan worden doorgestuurd naar de Applicaties met SSO. Deze uitwisselingen vinden alleen plaats met Identity Providers en Applicaties met SSO waarmee de federatieve hub een vertrouwensrelatie heeft.

C4. Dienst met SSO

Een Dienst met SSO kan een Identiteitsverklaring van een Identity Provider (authenticerend of delegerend) of een Federatieve hub inlezen. De Dienst met SSO dient een vertrouwensrelatie hebben met de betreffende Identity Providers en/of Federatieve hubs. Deze samenwerking stelt Eindgebruikers in staat om zich te authenticeren bij de applicatie met een Identity Provider. De Dienst met SSO zorgt na authenticiate voor de autorisatie en beschikt over een autorisatievoorziening.

De Identiteitsbeheheervoorziening van de Dienst met SSO kan de volgende gegevensdiensten afnemen:

• [D] Gegevens over onderwijsdeelnemers vanuit het Administratiesysteem onderwijsdeelnemers.

• [M] Gegevens over onderwijsmedewerkers vanuit het Administratiesysteem onderwijsmedewerkers.

De autorisatievoorziening van de Dienst met SSO kan de volgende gegevensdiensten afnemen en op basis van de verkregen informatie autorisaties inrichten:

• [O] Gegevens over de AangebodenOpleidingen en AangebodenVakken van een onderwijsaanbieder

• [I] Gegevens over de Onderwijsinrichting zoals inschrijvingen, toewijzingen en groepen binnen een onderwijsaanbieder

• [R] Gegevens over de organisatiefuncties van onderwijsmedewerkers

• [X] Gegevens uit de Licentieregistratie om te verifiëren of een eindgebruiker een geldige aanspraak of licentie heeft.

C5. Authenticerende Dienst

Een Authenticerende Dienst zorgt zelfstandig voor de identificatie en authenticatie van eindgebruikers.

Het Identiteitenbeheer van de Dienst met SSO kan de volgende gegevensdiensten afnemen:

• [D] Gegevens over onderwijsdeelnemers vanuit het Administratiesysteem onderwijsdeelnemers.

• [M] Gegevens over onderwijsmedewerkers vanuit het Administratiesysteem onderwijsmedewerkers.

De autorisatievoorziening van de Dienst met SSO kan de volgende gegevensdiensten afnemen en op basis van de verkregen informatie autorisaties inrichten:

• [O] Gegevens over de AangebodenOpleidingen en AangebodenVakken van een onderwijsaanbieder

• [I] Gegevens over de Onderwijsinrichting zoals inschrijvingen, toewijzingen en groepen binnen een onderwijsaanbieder

• [R] Gegevens over de organisatiefuncties van onderwijsmedewerkers

• [X] Gegevens uit de Licentieregistratie om te verifiëren of een eindgebruiker een geldige aanspraak of licentie heeft.

D. Digitale leermiddelen

De digitale leermiddelen worden in alle praktijksituaties toegepast en zijn om deze reden separaat beschreven.

D1. Digitaal toetssysteem

In een Digitaal toetssyteem ontstaan leerresultaten op toetsen. Deze worden door het Digitaal toetssyteem aangeboden binnen de digitale infrastructuur.

Het Digitaal toetssyteem kan daarnaast de volgende gegevensdiensten afnemen:

• [D] Demografische gegevens van onderwijsdeelnemers voor bijvoorbeeld een leeftijdsnormering.

D2. Gebruiksomgeving digitaal leermateriaal

In een Gebruiksomgeving digitaal leermateriaal ontstaan Leerresultaten en Leermateriaalgebruik. Een van deze of beide gegevensdiensten worden door de Gebruiksomgeving digitaal leermateriaal aangeboden binnen de digitale infrastructuur.

E. Combineren en arrangeren leermaterialen

In de praktijksituatie Combineren en arrangeren leermaterialen kunnen onderwijsmedewerkers leermaterialen zoeken, selecteren en toewijzen in een Onderwijsleeromgeving. De hiervoor benodigde informatie wordt door de Leermiddelenaanbieder beschikbaar gesteld in een Leermaterialencatalogus.

E1. Leermaterialencatalogus

De Leermaterialencatalogus bevat over leermaterialen die aangeboden worden door de Leermiddelenaanbieder.

Deze referentiecomponent kan worden geïmplementeerd als:

• [F] File waarin de metadata is opgeslagen.

• [A] API waar de gegevens opgevraagd kunnen worden.

E2. Onderwijsleeromgeving

De Onderwijsleeromgeving verzamelt gegevens over leermiddelen en leermaterialen en stelt deze vervolgens ter beschikking aan onderwijsmedewerkers om leermaterialen te kunnen combineren en arrangeren.

F. Toetsen en examineren

In de praktijksituatie Toetsen en examineren is het administreren van leerresultaten als eerste scenario uitgewerkt. Binnen dit scenario kunnen leerresultaten verstuurd worden naar het Administratiesysteem leerresultaten.

F1. Administratiesysteem leerresultaten

Het Administratiesysteem leerresultaten ontvangt leerresultaten (op toetsen) vanuit een Digitaal toetssysteem of een Gebruiksomgeving digitaal leermateriaal. Deze leerresultaten kunnen vervolgens geadministreerd worden in het dossier van een onderwijsdeelnemer.

G. Verwerven en in gebruik nemen leermiddelen

De praktijksituatie Verwerven en in gebruik nemen leermiddelen bestaat uit diverse scenario’s in het proces van oriënteren, selecteren, bepalen, bestellen, betalen, leveren en in gebruik nemen van (digitale) leermiddelen. De hiervoor relevante referentiecomponenten zijn hieronder beschreven.

G1. Leermiddelencatalogus (Leveranciersspecfieke leermiddelencatalogus)

De Leermiddelencatalogus bevat productinformatie over de leermiddelen die een leermiddelenaanbieder aanbiedt. Deze productinformatie kan worden benut in het oriëntatie, selectie en bestelproces. Daarnaast kan de productinformatie benut worden voor het plaatsen van toegangslinks in het Leermiddelenportaal.

Deze referentiecomponent kan worden geïmplementeerd als:

• [F] File waarin de metadata is opgeslagen.

• [A] API waar de gegevens opgevraagd kunnen worden.

G2. Zoekomgeving leermiddelen (Overkoepelende leermiddelencatalogus)

In de Zoekomgeving leermiddelen kunnen onderwijsmedewerkers en onderwijsdeelnemers zich oriënteren op aangeboden leermiddelen. De Zoekomgeving leermiddelen aggregeert informatie over leermiddelen uit alle Leermiddelencatalogi van leermiddelenaanbieders.

De Zoekomgeving leermiddelen kan daarnaast de volgende gegevensdiensten afnemen:

• [M] Gegevens over de leermaterialen die als inhoud van het leermiddel worden aangeboden.

G3. Selectieomgeving leermiddelen

In een Selectieomgeving leermiddelen kunnen onderwijsmedewerkers een selectie maken van de leermiddelen die worden voorgeschreven voor een door de onderwijsaanbieder aangeboden opleidingen of vakken.

De Selectieomgeving leermiddelen kan hiervoor gebruik maken van:

• Informatie over leermiddelen uit de Leermiddelencatalogi van leermiddelenaanbieders

• Informatie over onderwijsaanbod uit het Administratiesysteem onderwijsdeelnemer van de onderwijsaanbieder.

De Selectieomgeving biedt de gegevensdienst Leermiddelenselectie aan een Bestelomgeving leermiddelen aan. In de Bestelomgeving leermiddelen kunnen de geselecteerde leermiddelen door een besteller (onderwijsorganisatie of particulier) worden verworven.

G4. Bestelomgeving leermiddelen

De Bestelomgeving leermiddelen verzorgt de verwerving van leermiddelen door bestellers (onderwijsorganisaties of particulieren). De Bestelomgeving leermiddelen deelt de leveringsorders voor bestelde digitale leermiddelen tenminste met het Leermiddelendashboard van de onderwijsorganisatie. In aanvulling hierop zijn er diverse gegevensdiensten die de Bestelomgeving leermiddelen kan aanbieden en afnemen.

De Bestelomgeving leermiddelen kan de volgende gegevensdiensten aanbieden:

• [L] Leveringsorders richting de Aanspraakmanager voor het leveren van digitale leermiddelen. De Bestelomgeving kan één of meerdere levervarianten ondersteunen:

  • [LS] School

  • [LO] Opleiding, Vak of Groep

  • [LD] Onderwijsdeelnemers

  • [LM] Onderwijsmedewerkers

  • [LP] Particuliere besteller

  • [LA] Activatiecodes

• [O] Leermiddelorders om een inkooporderverzoek te versturen naar het Ordersysteem leermiddelen van een Leermiddelenaanbieder.

De Bestelomgeving leermiddelen kan de volgende gegevensdiensten afnemen:

• [C] Leermiddelen uit de Leermiddelencatalogi van leermiddelenaanbieders

• [S] Leermiddelenselectie uit een Selectieomgeving leermiddelen

• [F] Adres- en communicatiegegevens van onderwijsdeelnemers voor de fijndistributie van leermiddelen

• [G] Leermiddelgebruik vanuit de Licentieregistratie van een leermiddelenaanbieder. De leermiddelenaanbieder heeft vanuit wederkerigheid de mogelijkheid om leveringsorders op te vragen bij de Bestelomgeving leermiddelen.

G5. Aanspraakmanager

De Aanspraakmanager is verantwoordelijk voor de levering van digitale leermiddelen en draagt zorg voor de toewijzing van leermiddelen aan onderwijsdeelnemers of onderwijsmedewerkers op basis van de leveringsorder. De Aanspraakmanager zorgt ervoor dat de aanspraken zijn geregistreerd in de Licentieregistratie en dat de toegangslink wordt geplaatst in het Leermiddelenportaal. De Aanspraakmanager deelt informatie over aanspraken tenminste met het Leermiddelendashboard en het Leermiddelenportaal van de onderwijsorganisatie.

De Aanspraakmanager kan de volgende gegevensdiensten aanbieden:

• [A] Aanspraken richting de Licentieregistratie van een leermiddelenaanbieder. De Aanspraakmanager kan één of meerdere typen aanspraken ondersteunen:

  • [AS] Aanspraken voor een onderwijsorganisatie

  • [AP] Aanspraken voor een particulier

  • [AA] Aanspraken met een activatiecode

• [V] Aanspraken richting het Leermiddelenportaal worden middels een asynchrone uitwisseling verstuurd. Dit betekent dat de Aanspraakmanager ervoor kan zorgen dat een toegangslink al dan niet wordt getoond aan eindgebruikers.

De Aanspraakmanager kan de volgende gegevensdiensten afnemen:

• [L] Leveringsorders vanuit de Bestelomgeving leermiddelen voor het toekennen van aanspraken. De Aanspraakmanager kan één of meerdere levervarianten ondersteunen:

  • [LS] School

  • [LO] Opleiding, Vak of Groep

  • [LD] Onderwijsdeelnemers

  • [LM] Onderwijsmedewerkers

  • [LP] Particuliere besteller

  • [LA] Activatiecodes

G6. Licentieregistratie

De Licentieregistratie registreert aanspraken en kan door een autorisatievoorziening van een Dienst met SSO worden bevraagd om te bepalen of een eindgebruiker een aanspraak heeft op het gebruik van de dienst. De Licentieregistratie deelt tenminste informatie over leermiddelgebruik met het leermiddelendashboard van de onderwijsorganisatie.

De Licentieregistratie kan de volgende gegevensdiensten aanbieden:

• [X] Verificatie richting een autorisatievoorziening van een Dienst met SSO om te verifiëren of een eindgebruiker een geldige aanspraak of licentie heeft.

De Licentieregistratie kan de volgende gegevensdiensten afnemen:

• [A] Aanspraken vanuit de Aanspraakmanager van een leermiddelenverkoper. De Licentieregistratie kan één of meerdere typen aanspraken ondersteunen:

  • [AS] Aanspraken voor een onderwijsorganisatie

  • [AP] Aanspraken voor een particulier

  • [AA] Aanspraken met een activatiecode

    • Hiervoor biedt de Licentieregistratie ook de gegevensdienst Activatiecodeverzoek aan

• [L] Leveringsorders vanuit de Bestelomgeving leermiddelen van een leermiddelenverkoper. De leermiddelenverkoper heeft vanuit wederkerigheid de mogelijkheid om leermiddelgebruik op te vragen bij de Licentieregistratie.

G7. Leermiddelenportaal

In het Leermiddelenportaal kan een eindgebruiker een startpagina krijgen met leermiddelen waarop de eindgebruiker een aanspraak heeft. Door te klikken op de toegangslink van het leermiddel kan een eindgebruiker het leermiddel gaan gebruiken. Bij het eerste gebruik van een leermiddel wordt de aanspraak in gebruik genomen en zal de status wijzigen naar een licentie. Het Leermiddelenportaal neemt voor deze functionaliteit de gegevensdiensten Leermiddelen af van de Leermiddelencatalogi van leermiddelenaanbieders en Aanspraken van de Aanspraakmanagers van leermiddelenaanbieders en leermiddelenverkopers.

Het Leermiddelenportaal kan daarnaast de volgende gegevensdiensten afnemen:

• [O] Onderwijsaanbod met AangebodenOpleidingen en AangebodenVakken vanuit het Administratiesysteem onderwijsdeelnemer van een onderwijsaanbieder.

• [L] Leveringsorders vanuit een Bestelomgeving leermiddelen om bij de levervariant School onderwijsmedewerkers in staat te stellen om toegangslinks te plaatsen.

• [V] Aanspraken ontvangen vanuit de Aanspraakmanager om zo het beheer van toegangslinks door de Aanspraakmanager te laten verzorgen.

G8. Leermiddelendashboard

In het Leermiddelendashboard kunnen onderwijsmedewerkers de levering van digitale leermiddelen, leermiddelactivatie en leermiddelgebruik monitoren. Het leermiddelendashboard kan dit allemaal ondersteunen of juist een specifieke keuze hierin maken. Om dit te kunnen doen neemt een Leermiddelendashboard in ieder geval informatie af vanuit de leermiddelencatalogi van leermiddelenaanbieders.

Het Leermiddelendashboard kan daarnaast de volgende gegevensdiensten afnemen:

• [A] Leveringsorders en aanspraken om de status van de levering van digitale leermiddelen en de leermiddelactivatie te kunnen monitoren.

• [G] Leveringsorders, aanspraken en leermiddelgebruik om het daadwerkelijke leermiddelgebruik te kunnen monitoren.

G9. Ordersysteem leermiddelen

Het Ordersysteem leermiddelen wordt aangeboden door een leermiddelenaanbieder aan de Bestelomgeving leermiddelen van een leermiddelenverkoper. Het Ordersysteem leermiddelen is in staat om leermiddelorders (B2B inkoop) vanuit de Bestelomgeving leermiddelen van de leermiddelenverkoper te verwerken.

H. Evalueren leervoortgang en –resultaten

De praktijksituatie Evalueren leervoortgang en –resultaten stelt een Leermiddelendashboard van een onderwijsaanbieder in staat om leermateriaalgebruik en/of leerresultaten vanuit verschillende Gebruiksomgevingen digitaal leermateriaal en Digitale toetssystemen te verzamelen.

H1. Leermiddelendashboard

In het Leermiddelendashboard kunnen onderwijsmedewerkers of onderwijsdeelnemers de leervoortgang- en resultaten volgen en monitoren. Het leermiddelendashboard kan dit allemaal ondersteunen of juist een specifieke keuze hierin maken. Om dit te kunnen doen neemt een Leermiddelendashboard in ieder geval informatie af vanuit de leermiddelencatalogi van leermiddelenaanbieders.

Het Leermiddelendashboard kan daarnaast de volgende gegevensdiensten afnemen:

• [R] Leerresultaten vanuit Digitale toetssystemen of Gebruiksomgevingen digitaal leermateriaal voor het monitoren van voortgang.

• [V] Leermateriaalgebruik vanuit Gebruiksomgevingen digitaal leermateriaal voor het monitoren van resultaten.

Release notes