Titel

Administratiesystemen onderwijsdeelnemer en –medewerker

Status

Versie

0.9.0

Datum

27 Juni 2024

Auteur

Architectenraad Edu-V

Acties

Geen openstaande acties

Scope: werkingsgebieden funderend onderwijs en vavo

De afspraken met betrekking tot de gegevensdiensten uit de administratiesystemen zijn van toepassing op de werkingsgebieden:

  • Primair onderwijs

  • Gespecialiseerd onderwijs

  • Voortgezet onderwijs

  • Voortgezet algemeen volwassenenonderwijs (vavo)

De gegevensdiensten zijn niet ontwikkeld voor het middelbaar beroepsonderwijs. In het middelbaar beroepsonderwijs wordt gebruik gemaakt van OOAPI.

De administratiesystemen onderwijsdeelnemer en -medewerker bevatten cruciale basisgegevens voor de overige referentiecomponenten binnen het afsprakenstelsel Edu-V. Het betreft onder meer gegevens over:

Traditioneel zijn onderwijsorganisaties georganiseerd in stamgroepen (of stamklassen) en lesgroepen (of vaklesgroepen). Een onderwijsmedewerker is verbonden aan één onderwijsorganisatie, geeft les aan één of meerdere lesgroepen en doet dit ook voornamelijk als leerkracht, vakdocent en/of mentor. Onderwijsdeelnemers volgen één opleiding en binnen de opleiding volgen ze enkel het standaard vakkenpakket. De stamgroep is de basisgroep waarin een leerling is ingeroosterd. In het voortgezet onderwijs zijn er lesgroepen om een bepaald vak aan een groep leerlingen te geven als vakdocent.

Dit beeld past niet meer bij de huidige praktijk van het onderwijs. Met de toenemende flexibilisering van het onderwijs zien we dat er langs al deze assen steeds meer variatie ontstaat. Kortom, een strikt datamodel gebaseerd op schooljaren, stamgroepen en lesgroepen – zoals het huidige UWLR – past niet meer bij de praktijk. We zullen op zoek moeten gaan naar een uitwisselingsstandaard waarin deze flexibiliteit wel mogelijk is.

Op deze pagina wordt een herontwerp voor de gegevensdiensten uit de administratiesystemen onderwijsdeelnemer en -medewerker beschreven. De pagina bestaat uit de volgende paragrafen:

Ontwerpeisen

Als basis voor het herontwerp voor de gegevensdiensten uit de administratiesystemen onderwijsdeelnemer en -onderwijsmedewerker zijn ontwerpeisen opgesteld. Deze ontwerpeisen worden hieronder nader toegelicht.

A. Onderwijsaanbod

(Conform het RIO model voor Aangeboden opleidingen)

  1. Opleidingen staan gelijk aan Opleidingseenheden uit RIO. De opleidingseenheden zijn gestandaardiseerd in een waardelijst.

    1. Voorbeeld: vwo-gymnasium onderbouw, vwo-atheneum onderbouw en vwo-onderbouw

    2. Voorbeeld: basisonderwijs, eerste onderwijs anderstaligen, speciaal onderwijs regulier

  2. Opleidingseenheden zijn te groeperen in Opleidingsgroepen. De opleidingsgroepen zijn gestandaardiseerd in een waardelijst.

    1. Voorbeeld: vwo onderbouw als groepering van 1a

    2. Voorbeeld: vso dagbesteding

  3. Opleidingsgroepen zijn ook te groeperen in hoger liggende Opleidingsgroepen.

    1. Voorbeeld: Voortgezet onderwijs onderbouw waaronder 2a valt.

  4. Opleidingseenheden hebben betrekking op 0 of meerdere opleidingsjaren:

    1. Voorbeeld opleidingsjaar 1, opleidingsjaar 2 en opleidingsjaar 3 voor vwo-gymnasium onderbouw

    2. Voorbeeld opleidingsjaar 4 en opleidingsjaar 5 voor havo-bovenbouw

    3. Voorbeeld opleidingsjaar 1-8 voor basisonderwijs

    4. Voorbeeld geen opleidingsjaar voor het gespecialiseerd onderwijs

  5. Onderwijsdeelnemers zijn ingeschreven op een opleidingseenheid voor veelal een opleidingsjaar.

    1. Voorbeeld: Basisonderwijs, opleidingsjaar 1

    2. Voorbeeld: vwo-gymnasium onderbouw, opleidingsjaar 1

  6. Opleidingseenheden kunnen een Opleidingskenmerk hebben waardoor ze uniek worden. De opleidingskenmerken zijn gestandaardiseerd in een waardelijst.

    1. Voorbeeld: versneld programma vwo

    2. Voorbeeld: Basisonderwijs Montessori

    3. In dat geval kan een Onderwijsaanbieder twee keer de opleidingseenheid aanbieden, 1 maal regulier en 1 maal versneld programma.

  7. Vakken zijn veelal te relateren aan opleidingseenheden en leerjaren.

  8. Er zijn ook ‘vakken’ die niet te relateren aan een opleidingseenheid.

    1. Voorbeeld: thema- of additioneel vak zoals Drama, Topsport of Programmeren

    2. Voorbeeld: extracurriculaire activiteit zoals Rots- en watertraining, pestprotocol of een schoolreis

  9. Opleidingseenheden kunnen een doelgroep hebben waardoor ze uniek worden. De doelgroepen zijn gestandaardiseerd in een waardelijst.

    1. Voorbeeld: “IGBO” (Internationaal georiënteerd basisonderwijs) of “Zeer moeilijk opvoedbaar” 

B. Onderwijsmedewerkers

  1. Onderwijsmedewerkers kunnen verschillende rollen vervullen op één of meerdere onderwijsorganisaties

    1. Voorbeeld: Leerkracht op de ene school en LAS-beheerder en leerkracht op de andere school.

    2. Voorbeeld: Leerkracht op een primair onderwijs school en een docent op een voortgezet onderwijs school.

  2. Onderwijsmedewerkers kunnen dezelfde en/of verschillende rollen vervullen in verschillende stamgroepen en/of lesgroepen.

    1. Voorbeeld: IB-er en leerkracht

  3. Onderwijsmedewerkers kunnen tijdelijk toegevoegd worden aan een stamgroep of lesgroep.

    1. Voorbeeld: invalkracht

    2. Voorbeeld: gastdocent voor een vak

    3. Voorbeeld: leerkracht of docent in opleiding

    4. Voorbeeld: stagiair

    5. Voorbeeld: onderwijsassistent

  4. Onderwijsmedewerkers kunnen onderwijsdeelnemers individueel begeleiden.

    1. Voorbeeld: persoonlijke mentor of coach

    2. Voorbeeld: remedial teacher

  5. Onderwijsmedewerkers kunnen externen zijn.

    1. Voorbeeld: invalkracht

    2. Voorbeeld: logopedist

    3. Voorbeeld: extern begeleider voor dyslexie of dyscalculie

C. Onderwijsdeelnemers

  1. Onderwijsdeelnemers kunnen een persoonlijke leerroute volgen met bijvoorbeeld meerdere opleidingseenheden, meerdere leerjaren en/of individuele vakkeuzes. Dit kunnen ook combinaties zijn.

    1. Leerling volgt zowel BO als SO

    2. Leerling volgt vak op hoger of lager niveau in voortgezet onderwijs

    3. Leerling volgt vak in hoger of lager opleidingsjaar

    4. Leerling zit in een groep doorbrekende lesgroep voor Rekenen

    5. Leerling krijgt extra begeleiding vanuit passend onderwijs

  2. Onderwijsdeelnemers kunnen gedurende het schooljaar (persoonlijke) leerroutes opstarten en/of afbreken. Ook kan een onderwijsdeelnemer gedurende een schooljaar overgaan naar een ander opleidingsjaar (naar boven of naar beneden) of een ander niveau (opstromen of afstromen).

  3. Onderwijsdeelnemers kunnen gedurende het schooljaar overgeplaatst worden naar een andere groep in hetzelfde opleidingsjaar of hetzelfde niveau.

  4. Onderwijsdeelnemers kunnen op basis van persoonlijke kenmerken een aangepast leeraanbod krijgen. Bijvoorbeeld dyslexie geeft recht op extra tijd voor een toets, of een visuele beperking of auditieve beperking geeft recht op hulpmiddelen. Het is niet wenselijk om de medische gegevens uit te wisselen. Het is wel mogelijk om de ondersteuningsbehoefte op het vlak van toegankelijkheid (accessability) uit te wisselen.

    1. Voorbeeld: vergroot lettertype

    2. Voorbeeld: met spellingscontrole

    3. Voorbeeld: auditieve ondersteuning

    4. Voorbeeld: extra tijd

  5. Onderwijsdeelnemers zijn veelal gekoppeld aan een stamgroep. De onderwijsmedewerker die toegewezen is aan deze stamgroep is verantwoordelijk voor de leerlingen.

    1. In het primair onderwijs zijn leerlingen altijd gekoppeld aan één stamgroep, uitgezonderd de leerlingen die nog geen stamgroep toegewezen hebben gekregen.

    2. In het voortgezet onderwijs maken niet alle onderwijsorganisaties gebruik van stamgroepen (stamgroepen).

  6. Onderwijsdeelnemers kunnen onderwijs volgen op meerdere onderwijslocaties en bij meerdere onderwijsaanbieders.

  7. Onderwijsdeelnemers zijn ingeschreven op één hoofdopleiding op één onderwijslocatie behorend bij één onderwijsaanbieder en kunnen daarnaast ingeschreven zijn op nevenopleidingen op dezelfde of andere onderwijslocaties bij andere onderwijsaanbieders.

  8. Onderwijsdeelnemers kunnen tijdelijk onderwijs volgen op een andere onderwijsaanbieder onder bevoegdheid van de onderwijsaanbieder waar de onderwijsdeelnemer is ingeschreven.

    1. Voorbeeld: onderwijsdeelnemers volgen een extracurriculair programma extern.

    2. Voorbeeld: nieuwkomers volgen taalonderwijs op een nieuwkomersschool.

    3. Voorbeeld: cirisopvang voor onderwijsdeelnemers die geschorst zijn of een time-out hebben.

    4. Voorbeeld: kinderen volgen onderwijs op de Rijdende school gedurende het evenementenseizoen en blijven ingeschreven op de winterschool.

D. Onderwijsinrichting

  1. De indeling in periodes is niet beperkt. Onderwijsorganisaties kunnen meerdere periodes hanteren. In deze periodes kunnen inschrijvingen en groepssamenstellingen wijzigen.

    1. Voorbeeld is een blok, trimester of semester in een schooljaar.

  2. Stamgroepen en lesgroepen zijn flexibel in te richten en hebben geen beperkingen in aantal onderwijsdeelnemers of aantal onderwijsmedewerkers.

  3. In stamgroepen en lesgroepen kunnen onderwijsdeelnemers zitten die verschillende opleidingen volgen.

    1. Voorbeeld: dakpanklassen.

    2. Voorbeeld: basisonderwijs en hoogbegaafdenonderwijs

  4. In gecombineerde lesgroepen kunnen meerdere vakken gegeven worden en kunnen onderwijsdeelnemers zitten die het gegeven vak op verschillende niveaus volgen.

    1. Voorbeeld: heterogene groepen.

    2. Voorbeeld: circuitmodel waar leerlingen uit alle leerjaren een vak volgen en begeleid worden door een leerkracht voor een specifiek vak (bijvoorbeeld handvaardigheid).

    3. Voorbeeld: clustergroepen waarin alle groepen vanuit een opleidingsjaar worden samengevoegd.

    4. Voorbeeld: onderwijsaanbieders die groep doorbrekend werken en lesgroepen hebben waarin leerlingen zitten vanuit meerdere leerjaren

    5. Voorbeeld: examengroepen waarin leerlingen zitten die in een vak examen doen

  5. Naast stamgroepen en vaklesgroepen zijn er ook tal van andere groeperingen mogelijk:

    1. Voorbeeld: groep van leerlingen die begeleid worden voor dyslexie of dyscalculie

    2. Voorbeeld: groep van leerlingen die studiebegeleiding krijgen

    3. Voorbeeld: groep van leerlingen voor keuzewerktijd

    4. Voorbeeld: groep die gaat werken in een praktijkruimte

    5. Voorbeeld: groep in de rijdende school voor een locatie waar een evenement is (bijvoorbeeld de mini school voor de kermis in Oosterbeek)

    6. Voorbeeld: groep die een extracurriculaire activiteit gaat doen

  6. Groepsstructuren kunnen worden benut t.b.v. adequaat in kunnen richten van autorisaties met betrekking tot gegevens over onderwijsdeelnemers voor onderwijsmedewerkers.

E. Algemeen

  1. Dataminimalisatie in de objecten

    1. Persoonsgegevens zijn gescheiden van andere informatieobjecten. Er wordt gewerkt met IDs.

    2. Bijzondere persoonsgegevens zijn gescheiden van basis persoonsgegevens.

  2. Gegevens zijn opvraagbaar zodra ze beschikbaar zijn, bijvoorbeeld:

    1. Onderwijsaanbod altijd actueel opvraagbaar.

    2. Onderwijsmedewerkers altijd actueel opvraagbaar.

    3. Bestaande onderwijsdeelnemers altijd actueel opvraagbaar.

    4. Nieuwe onderwijsdeelnemers uiterlijk 1 week na inschrijving actueel opvraagbaar.

Functioneel ontwerp

In deze paragraaf wordt het ontwerp van de gegevensdiensten uit de administratiesystemen onderwijsdeelnemer en -medewerker beschreven. Dit herontwerp is tot stand gekomen op basis van:

In het herontwerp starten we met de referentiecomponenten die als bron fungeren voor gegevens. Daarna wordt het datamodel toegelicht dat als basis dient voor de APIs. Vervolgens worden de endpoints beschreven en wordt toegelicht op welke wijze een afnemer van de gegevens de eigen stand kan bijwerken.

Referentiecomponenten

De gegevens waar in de ontwerpeisen over wordt gesproken hebben hun oorsprong uit verschillende systemen. Zo is informatie over onderwijsmedewerkers te vinden in de personeelsadministratie en is het LAS de bron voor veel gegevens over onderwijsdeelnemers, inschrijvingen, stamgroepen en lesgroepen.

Binnen Edu-V willen we zo flexibel mogelijk zijn en onderwijsorganisaties de mogelijkheid bieden om hun eigen applicatielandschap in te richten met applicaties. Vandaar dat we onderscheid hebben gemaakt in twee referentiecomponenten:

Datamodel

In Figuur 1 en 2 is het datamodel weergegeven voor de referentiecomponenten Administratiesysteem onderwijsdeelnemer en -medewerker. De gegevens uit dit datamodel is opgedeeld in een aantal gegevensdiensten en scopes. Figuur 1 betreft het datamodel in het Nederlands. In Figuur 2 is een Engelse vertaling weergegeven. De begrippen uit het Engelstalige model zijn ook gehanteerd in de technische specificaties van de APIs.

sis-api_v23_NL.pngsis-api_v23_EN.png

Het datamodel bevat de volgende gegevens:

Technisch ontwerp

In deze paragraaf is het technisch ontwerp toegelicht. Het technisch ontwerp bevat verwijzingen naar de APIs en bevat informatie over het periodiek synchroniseren van wijzigingen of het abonneren op wijzigingen middels notificaties.

APIs

Het datamodel is vertaald naar vier separate APIs:

Administratiesysteem onderwijsdeelnemer als bron voor:

Administratiesysteem onderwijsmedewerker als bron voor:

Via de links is voor iedere API de koppelvlakspecificatie en de berichtdefinities terug te vinden.

Periodiek synchroniseren van wijzigingen

Afhankelijk van het informatieobject komen wijzigingen veel en weinig voor. En zijn wijzigingen al dan niet kritiek voor het onderwijsproces. Een vorm van bijwerken van een stand is periodieke synchronisatie of het opvragen van wijzigingen uit een stand. In de endpoints waarin objecten op het niveau van een onderwijsaanbieder opgevraagd kunnen worden is voor dit doel een query parameter since toegevoegd.

Abonneren op wijzigingen middels notificaties

In het afsprakenstelsel is het transactiepatroon Abonneren op wijzigingen middels notificaties uitgewerkt. Dit transactiepatroon heeft als voordeel dat geabonneerde referentiecomponenten real-time op de hoogte kunnen worden gehouden van wijzigingen in een stand. Niet alle informatieobjecten lenen zich hiervoor. Het is aan de leverancier die het administratiesysteem onderwijsdeelnemer en/of -medewerker aanbiedt, of dit transactiepatroon wordt ondersteunt en ook voor welke entiteiten.

Een aantal voorbeelden waarbij dit transactiepatroon meerwaarde kan bieden zijn:

Alle voorbeelden gelden na start van het schooljaar. Niet in de voorbereiding hierop. Dan zijn er continu wijzigingen omdat groeps- en klassamenstellingen worden gedaan door de onderwijsadministratie.

  1. Nieuwe toewijzing (assignment) van een onderwijsmedewerker (employee).

    1. Het kan bijvoorbeeld gaan over een invalkracht voor enkele dagen. Die moet direct kunnen werken met alle relevante digitale leermiddelen.

    2. Er wordt dan een notificatie gestuurd over een nieuwe toewijzing.

    3. Indien de onderwijsmedewerker nog niet bekend is bij het systeem kunnen de persoonsgegevens ook direct opgevraagd worden via de Employee API.

  2. Wijzigen van een toewijzing (assignment) voor een onderwijsmedewerker (employee).

    1. Een klassedocent kan bijvoorbeeld voor een langere duur verbonden zijn aan een stamgroep.

    2. Er wordt dan een notificatie gestuurd over een wijziging voor een toewijzing.

    3. Indien de onderwijsmedewerker nog niet bekend is bij het systeem kunnen de persoonsgegevens ook direct opgevraagd worden via de Employee API.

  3. Nieuwe inschrijving (enrollment) voor een onderwijsdeelnemer (student).

    1. Er kan een nieuwe onderwijsdeelnemer op de onderwijsaanbieder zijn.

    2. Er wordt dan een notificatie gestuurd over een nieuwe inschrijving.

    3. In dit object is ook de onderwijsdeelnemer toegevoegd.

    4. Indien deze nog niet bekend is bij het systeem kunnen de persoonsgegevens ook direct opgevraagd worden via de Student API.

  4. Wijzigen van een inschrijving (enrollment) voor een onderwijsdeelnemer (student).

    1. Een onderwijsdeelnemer kan een extra vak gaan volgen of een vak op een ander niveau gaan volgen.

    2. Er wordt dan een notificatie gestuurd over een wijziging voor een inschrijving.

  5. Wijzigen van een groepssamenstelling (group):

    1. Een onderwijsdeelnemer kan toegevoegd of verwijderd worden.

  6. Verwijderen van onderwijsdeelnemer (student) of onderwijsmedewerker (employee):

    1. Een onderwijsdeelnemer kan van de onderwijsaanbieder gaan.

    2. Een onderwijsmedewerker kan niet meer werkzaam zijn voor een onderwijsorganisatie.

Aansluiting (inter)nationale standaarden

Bij het opstellen van het herontwerp zijn diverse (inter)nationale standaarden geëvalueerd. Vanuit het principe om aansluiting te zoeken bij internationale standaarden is OneRoster als uitgangspunt genomen:


Release notes

note

Deze uitwerking is gebaseerd op basis van de volgende stappen:

  • 0.0.1: Pagina is opgesteld op basis van de notitie Herziening SIS API die is besproken in de Architectenraad Edu-V

  • 0.0.2: De ontwerpeisen zijn uitgebreid met voorbeelden die genoemd zijn in gesprekken met leden uit de klankbordgroep.

  • 0.0.3: Datamodel is bijgewerkt op basis van een inconsistenties met de objectspecificaties in de APIs. APIs en model zijn weer consistent.

  • 0.0.4: In het datamodel is de relatie tussen een RIO opleiding en opleidingseenheid en de het object AangebodenOpleiding verduidelijkt. Een AangebodenOpleiding in het gegevensmodel van het administratiesysteem onderwijsdeelnemer heeft betrekking op een enkel leerjaar.

  • 0.0.5: de attributen children en parent van het object SchoolPeriod zijn hernoemd naar respectievelijksubSchoolPeriods en superSchoolPeriod. Dit wijkt af van OneRoster maar voorkomt semantische misverstanden over ouders en kinderen. Op deze manier is het duidelijk dat het gaat om hiërarchische relaties tussen SchoolPeriod objecten.

  • 0.9.0: Het Bestuurlijk Overleg heeft tijdens de bijeenkomst van 27 juni 2024 het Afsprakenstelsel Edu-V als versie 0.9.0 goedgekeurd voor implementatie.

Deze uitwerking is gebaseerd op basis van de volgende stappen:

  • 0.0.1: Pagina is opgesteld op basis van de notitie Herziening SIS API die is besproken in de Architectenraad Edu-V

  • 0.0.2: De ontwerpeisen zijn uitgebreid met voorbeelden die genoemd zijn in gesprekken met leden uit de klankbordgroep.

  • 0.0.3: Datamodel is bijgewerkt op basis van een inconsistenties met de objectspecificaties in de APIs. APIs en model zijn weer consistent.

  • 0.0.4: In het datamodel is de relatie tussen een RIO opleiding en opleidingseenheid en de het object AangebodenOpleiding verduidelijkt. Een AangebodenOpleiding in het gegevensmodel van het administratiesysteem onderwijsdeelnemer heeft betrekking op een enkel leerjaar.

  • 0.0.5: de attributen children en parent van het object SchoolPeriod zijn hernoemd naar respectievelijksubSchoolPeriods en superSchoolPeriod. Dit wijkt af van OneRoster maar voorkomt semantische misverstanden over ouders en kinderen. Op deze manier is het duidelijk dat het gaat om hiërarchische relaties tussen SchoolPeriod objecten.

  • 0.9.0: Het Bestuurlijk Overleg heeft tijdens de bijeenkomst van 27 juni 2024 het Afsprakenstelsel Edu-V als versie 0.9.0 goedgekeurd voor implementatie.